Serwis ekonomiczny ING

Wiadomości zagraniczne

Bez postępu w negocjacjach MSZ Ukrainy i Rosji.

• Działania wojenne: Wczoraj sytuacja wojskowa niewiele się zmieniła. Wojska ukraińskie i  w coraz większym stopniu ludność cywilna powstrzymywały ataki Rosjan, do walk dochodziło na obrzeżach atakowanych miast. Kolejne jednostki wojsk rosyjskich przesuwają się w stronę Kijowa i próbują zablokować stolicę od zachodu. Mariupol nad Morzem Azowskim jest blisko katastrofy humanitarnej - brakuje wody, żywności, prądu. Wczoraj rosyjskie odziały weszły do dwóch tłoczni gazu na wschodzie Ukrainy, co stwarza ryzyko dla przesyłu gazu na zachód Europy, które do tej pory odbywają się w sposób niezakłócony od rozpoczęcia rosyjskiej inwazji na Ukrainę.
• Pomoc dla Ukrainy: Podczas wizyty w Warszawie, wiceprezydent USA K.Harris zapowiedziała przekazanie dodatkowych $50mln na pomoc humanitarną dla Ukrainy oraz wsparcie dla Polski, która przyjęła w krótkim czasie 1,5mln uchodźców z Ukrainy.
• Prezes EBC C.Lagarde zapowiedziała wsparcie Ukrainy przez przedłużenie obowiązujących linii transakcji repo.
• Negocjacje: Rozmowy MSZ Ukrainy D.Kułeby i Rosji S.Ławrowa nie przyniosły postępu. Kułeba powiedział, że nie można zatrzymać wojny bez zgody agresora, który ją wywołał. Podczas spotkania wnioskował o korytarze humanitarne dla Mariupola.
• Szef kancelarii Prezydenta Ukrainy A.Jermak powiedział, że Ukraina jest gotowa negocjować zakończenie wojny z Rosją, ale nie zrezygnuje ze swojej niezależności i integralności terytorialnej.
• Sankcje na Rosję (i Białoruś): Prezydent USA J. Biden ma zaapelować dziś o zakończenie stałych normalnych stosunków handlowych z Rosją, co będzie wymagało zgody Kongresu. Może to być zapowiedzią wprowadzenia dodatkowych sankcji na import produktów z Rosji. Dodatkowymi cłami USA mogą zostać objęte paliwa mineralne, metale i kamienie szlachetne, żelazo i stal, nawozy i chemikalia.
• Agencja ratingowa Moody’s obniżyła rating Bałorusi o cztery poziomy do Ca z perspektywą negatywną, jest to przedostatni poziom w 21-stopniowej skali.
• Rząd brytyjski nałożył sankcje (zamrożenie aktywów) na 7 rosyjskich oligarchów, w tym R.Abramowicza i I.Sieczczina, szefa koncernu gazowego Rosnieft.
• Szefowa MFW K.Georgiewa stwierdziła, że wojna na Ukrainie obniży prognozy wzrostu dla gospodarki światowej oraz spowoduje silny wzrost cen żywności i energii, a gospodarka rosyjska stoi w obliczu głębokiej recesji z powodu sankcji międzynarodowych.
• Wczoraj na szczycie w Wersalu liderzy EU wyrazili gotowość na nowe, krajowe wydatki budżetowe oraz ponownie zawieszenie obowiązywania reguł fiskalnych w UE. Jednak bardzo ostrożnie wypowiadali się o nowych emisjach wspólnego długu. Prezydent Francji E. Macron proponuje uruchomienie nowego funduszy podobnego do Funduszu Odbudowy, ale na razie niechętne stanowisko prezentują kraje północne strefy euro.

Strefa euro: ECB mocno rewiduje projekcje CPI, mniej GDP, zapowiada szybkie wyjście z QE i zostawia możliwość podwyżek, chociaż sygnalizuje dużą wrażliwość na dane.

• Wczoraj Rada Prezesów EBC pozostawiła podstawowe stopy procentowe bez zmian.
• Pomimo wybuchu wojny i pogorszenia perspektyw PKB, EBC potrzymał swoje grudniowe deklaracje, że wygasi program skupu aktywów PEPP z końcem marca, ale zwiększy APP z €20mld do €40mld miesięcznie. Potem APP będzie zredukowany do €30mld w maju i €20mld w czerwcu. EBC może zakończyć skup aktywów w ramach programu APP w 3kw22 w zależności od danych. ECB zapowiedział, że korekty podstawowych stóp procentowych będą wkrótce po zakończeniu skupu aktywów w programie APP i będą stopniowe.
• W nowych prognozach makroekonomicznych, EBC zrewidował w dół prognozę wzrostu PKB w strefie euro (mniej od oczekiwań), w 2022 z 4,2% w grudniu do 3,7%. Mocno podniesiono prognozę inflacji, z 2,6% do 5,1 proc.
• Po posiedzeniu Rady Prezesów EBC, C. Lagarde powiedziała, że inwazja Rosji na Ukrainę jest znacznym ryzykiem dla wzrostu PKB i inflacji w strefie euro. Będzie wpływać na gospodarkę strefy euro poprzez wyższe ceny energii i towarów, zakłócenia w handlu międzynarodowym i osłabienie zaufania. Zakres tych skutków będzie zależał od rozwoju wojny, wpływu obecnych sankcji i ewentualnych dalszych środków. Inflacja będzie stopniowo spadać i ustabilizuje się na poziomie zbliżonym do 2% w 2024. Lagarde powiedziała, że normalizacja polityki pieniężnej będzie stopniowa.
• Naszym zdaniem, pomimo ryzyka słabszego wzrostu w Eurolandzie z powodu wojny na Ukrainie, EBC zdecydował, że będzie kontynuować normalizację polityki. Rewizje PKB były ograniczone, inflacji znaczne. Prezes ECB parokrotnie powtarzał, iż argumenty stojące za gotowością ECB do dalszej normalizacji polityki pieniężnej to ryzyko wyższej inflacji w długim okresie i oczekiwana stymulacja fiskalna. Jednocześnie ECB zastrzega, że kolejne kroki będą zależeć od napływających danych. W obecnych warunkach wciąż zakładamy, że możliwa jest podwyżka przed końcem roku, ale jednocześnie widzimy ryzyko iż prognozy PKB mogą ponownie zostać zrewidowane w dół, stąd bardziej realne jest odłożenie ich na później niż przeciwnie.

Węgry: kolejna podwyżka stóp procentowych (o 50pb).

• Narodowy Bank Węgier podwyższył wczoraj 1-tygodniową depozytową stopę procentową o 50bp do 5,85%. Analitycy oczekiwali podwyżki do 6%. Naszym zdaniem docelowa stopa na Węgrzech w tym roku to około 8,5%.

Wiadomości krajowe

MF: Deficyt sektora general government blisko 3% w 2021, poniżej tej granicy w 2022.

• Deficyt sektora rządowego i samorządowego w 2021 wyniósł ok. 3% PKB lub nieco mniej – powiedział wiceminister finansów S.Skuza. Wiceminister uważa, że nadal możliwe jest osiągnięcie deficytu poniżej 3% PKB w 2022, zgodnie z założeniami zawartymi w ustawie budżetowej.
• Po trzech kwartałach 2021 deficyt sektora general government wyniósł PLN2,3 mld, więc wypowiedź wiceministra Skuzy wskazuje na deficyt w 4kw21w okolicach PLN70 mld (drugi najgorszy wynik w historii po 2kw20-wybuch pandemii COVID-19). Utrzymanie deficytu poniżej 3% PKB w 2022 będzie trudne, naszym zdaniem. Pomimo solidnego wzrostu baz podatkowych wzrost wpływów budżetowych będzie ograniczany przez działania dyskrecjonalne (cięcia VAT i akcyzy w ramach Tarczy Antyinflacyjnej, wzrost kwoty wolnej od podatku PIT w związku z Polskim Ładem). Dodatkowo samorządy i rząd centralny poniosą duże wydatki na przyjęcie uchodźców.

Prezes NBP: Oczekiwany przez rynek wzrost stóp procentowych nie powinien istotnie zwiększyć ryzyka kredytowego.

• Dotychczasowy i oczekiwany przez rynek wzrost stóp procentowych nie powinien skutkować istotnym wzrostem ryzyka kredytowego, a jego efekty powinny być umiarkowane dla wielkości zadłużonych gospodarstw domowych – powiedział przez NBP A.Glapiński podczas wystąpienia na Forum Bankowym 2022. Prezes powtórzył, że pojawiające się pomysły zamrożenia stóp procentowych uważa za chybione i szkodliwe.

MEN: Polski system edukacji otwarty dla uchodźców.

• Ministerstwo Edukacji i Nauki szacuje, że do polskich szkół może trafić 100-200tys. uczniów z Ukrainy. Przygotowane przez resort rozporządzenie przewiduje, że uczniowie mają być przyjmowani w oparciu o oświadczenia rodziców lub opiekunów, nawet jeżeli nie posiadają dokumentów o sumie ukończonych lat nauki.
• Ostateczna skala imigracji z objętej konfliktem Ukrainy jest trudna do oszacowania, jednak będzie z pewnością generowała dodatkowe koszty fiskalne. W podziale subwencji oświatowej między samorządy kwota przewidywana na jednego ucznia to ok. 6tys. PLN, co przy sugerowanej przez MEN przekłada się na dodatkowy koszt rzędu PLN0,6-1,2 mld. Patrząc szerzej napływ uchodźców oznacza nie tylko wzrost wydatków na edukację, ale także m.in. na opiekę społeczną oraz ochronę zdrowia.

PFR: Wojna na Ukrainie może obniżyć dynamikę PKB w Polsce o 1,0-1,5 pkt proc.

• Łączne koszty wojny na Ukrainie dla polskiej gospodarki, liczone jako spadek tempa wzrostu PKB, mogą oscylować w granicach 1,0-1,5 pkt proc – powiedział prezes Polskiego Funduszu Rozwoju P. Borys. Wyraził nadzieję, że walki zakończą się w perspektywie miesiąca, dwóch, a koszt dla polskiej gospodarki będzie umiarkowany. Główne koszty to wzrost inflacji, wyższe stopy procentowe i możliwe braki niektórych komponentów.
• W naszej ocenie wojna na Ukrainie zredukuje tempo wzrostu PKB w Polsce w 2022 o ok. 1,3 pkt proc. Dlatego też obniżyliśmy prognozę wzrostu gospodarczego w tym roku z 4,5% do 3,2%. Po bardzo wysokiej dynamice wzrostu PKB w 1kw22, kolejne kwartały przyniosą wyraźne wyhamowanie koniunktury. Nie zakładamy dalszych rewizji w dół prognoz PKB.

Rząd liczy na odblokowanie środków z KPO jeszcze w marcu.

• Rzecznik rządu P. Muller powiedział, że ze strony rządu i ze strony KE jest dobra wola, aby odblokować środki z Krajowego Programu Odbudowy. Dodał, że ma nadzieję, że stanie się to w tym miesiącu. Realizacja takiego scenariusza byłaby ważnym czynnikiem ograniczającym skalę presji na PLN.

Komentarz rynkowy

• Po dwóch dniach poprawy na rynkach, wczoraj obserwowaliśmy stabilizację. Inwestorów niepokoił brak postępów podczas negocjacji pokojowych w Turcji. Inwestorzy mieli też problem z oceną komunikatu po posiedzeniu EBC. Z jednej strony, bank wyraził obawy o koniunkturę w związku z konfliktem na Ukrainie, z drugiej bardziej akcentował ryzyka inflacyjne. Dolara wspomógł natomiast wysoki wynik inflacji z USA. W efekcie mimo początkowego wzrostu kurs €/US$ zakończył handel spadkiem z 1,1050 do 1,09. O około 5pb wzrósł też spread między amerykańskimi 10latkami a Bundem.
• Na krajowym rynku obserwowaliśmy dalsze wzrosty rentowności SPW, blisko 20pb w segmencie 10lat. Inwestorzy prawdopodobnie reagują tak na ostatnie komentarze Prezesa NBP, czy analityków rynkowych, sugerujące wyższy docelowy poziom stóp w Polsce. Wczoraj w ciągu dnia kurs wrócił ponad 4,80, ale handel zakończył poniżej tego poziomu, przy 4,78.

Inwestorzy mogą wracać do bezpiecznych aktywów na weekend.

• Brak porozumienia podczas rozmów pokojowych w Turcji może skłaniać inwestorów do ponownego powrotu do bezpiecznych aktywów na weekend. W mediach pojawiają się np. informacje o możliwej eskalacji konfliktu, w tym pojawieniu się rosyjskich wojsk na zachodniej Ukrainie. Analitycy podkreślają jednak pewne złagodzenie stanowisk negocjacyjnych zarówno Rosji i Ukrainy. Inwestorzy powinni więc zakładać, że kolejne rundy rozmów powinny zakończyć się zbliżaniem stanowisk a  w końcu powodzeniem. Dotychczasowa reakcja rynków na konflikt była też bardzo mocna, co zniechęca do zajmowania dużych nowych pozycji. Dlatego para €/US$ raczej nie wróci już do ostatnich dołków.
• W naszej ocenie gdy konflikt będzie zbliżał się do końca, dojdzie do powrotu pary €/US$ do 1,12-13. Według naszych szacunków dolar pozostaje istotnie mocniejszy niż sugeruje to sama różnica oczekiwanej ścieżki stóp między Fed i EBC. Zadziałał tu popyt na bezpieczne aktywa, tradycyjnie premiujący US$ w czasach kryzysu. Rosnące oczekiwania na duży impuls fiskalny w UE wzmacniają też euro w długim okresie, wspierając oczekiwania na większą skalę podwyżek stóp EBC w przyszłości. Na razie nie zakładamy jednak, aby kurs €/US$ miał w tym roku dotrzeć ponad 1,14.
• Pod koniec tygodnia widzimy istotne szanse na umocnienie na rynkach długu, szczególnie w Europie. Powody są te same co w przypadku €/US$ - bez porozumienia pokojowego może dojść do dalszej eskalacji konfliktu na Ukrainie. Skala tego ruchu powinna być jednak ograniczona, tj. nie dotrze do ostatnich dołków na rentownościach. Przekaz po wczorajszym posiedzeniu EBC pokazuje, że są wciąż szanse na wzrost stóp jeszcze w tym roku. Fed prawdopodobnie zacieśni swoją politykę już w przyszłym tygodniu. Rosną też obawy o długotrwały przebieg wysokiej inflacji.
• Oczekujemy jednak, że umocnienie obligacji będzie krótkotrwałe, a wzrost rentowności na rynkach bazowych, szczególnie w strefie euro, będzie w 2pol22 nawet większy niż zakładaliśmy dotychczas. Nasilają się czynniki wzmacniające inflację w długim terminie. W UE przygotowywany jest duży impuls fiskalny, związany ze zbrojeniami, czy zmianami w energetyce. Odejście od rosyjskich źródeł energii powinno też skutkować długotrwale wyższymi cenami energii w gospodarkach zachodnich, dodatkowo potęgując presję inflacyjną jeszcze z czasów pandemii.

SPW pozostaną pod presją.

• Uważamy, ze ryzyko przeceny złotego na koniec tygodnia jest istotne. Brak jest przełomu w negocjacjach pokojowych, więc inwestorzy powinni raczej ograniczać pozycje w aktywach naszego regionu. Kurs €/PLN raczej nie dotrze jednak do ostatnich szczytów. Pojawiają się komentarze, że pewne złagodzenie stanowiska negocjacyjnego Rosji i Ukrainy oznacza dość nieodległy kompromis. Wsparciem dla złotego jest też zaostrzenie retoryki NBP.
• Mimo niepewnych perspektyw krótkoterminowych dla PLN, nadal widzimy duże pole do umocnienia złotego w 2kw22. Inwestorzy na razie ignorują zaostrzenie retoryki NBP, ale gdy napięcia geopolityczne osłabną będzie to jeden z kluczowych czynników dla rynku. Co więcej, pojawiają się komentarze mówiące o odblokowaniu KPO dla Polski, a rząd zabiega o pomoc finansową z USA i EU na przejęcie uchodźców. Zgodnie z zapowiedziami MF i NBP te środki zostaną wymienione na rynku (sprzedaż walut, kupno złotego). Dlatego powrót €/PLN nawet w pobliże 4,50 w kolejnym kwartale nie jest wykluczony.
• Perspektywy SPW oceniamy niezmiennie negatywnie. Zaostrzenie retoryki NBP wspiera oczekiwania na wysoki docelowy poziom stóp w kraju. Utrzymują się też wysokie ryzyka inflacyjne, związane z planowaną ekspansją fiskalną na poziomie unijnym i  w Polsce, czy wysokimi cenami surowców energetycznych. W razie pogorszenia nastrojów na rynkach może dojść do dalszego rozszerzenia asset swapów. W razie poprawy sentymentu do wyprzedaży długu powinny z kolei zachęcać wyższe rentowności na rynkach bazowych.
• Niepokoić mogą też szacunkowe dane o deficycie finansów publicznych za ubiegły rok. Sugeruje to wysokie potrzeby pożyczkowe w 2022 i dalej, gdy ujawnią się koszty pomocy uchodźcom, czy większych nakładów na zbrojenia. Oczekujemy dużej kompresji asset swapów w przyszłym kwartale, gdy ryzyka związane z konfliktem opadną, ale raczej nie skompensuje to czynników przemawiających za wzrostem rentowności. Uważamy, że tegoroczny szczyt rentowności SPW nastąpi w 2kw22.