Serwis ekonomiczny ING

Wiadomości zagraniczne

 

Trzy tygodnie od rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

• Działania wojenne: Wczoraj sytuacja na froncie nie uległa istotnym zmianom. W większości rejonów dominowała statyczna wymiana ognia. Rosjanie bombardowali główne miasta, a  w nich obiekty cywilne. Napór Rosjan był bardziej wyraźny na południu Ukrainy.
• Wydarzenia polityczne: Prezydent Ukrainy W. Zełenski oświadczył, że Ukraina musi przyjąć do wiadomości, że drzwi NATO nie są dla niej otwarte. Ukraina potrzebuje jednak wiarygodnych międzynarodowych gwarancji bezpieczeństwa.
• Wczoraj z wizytą do ogarniętego wojną Kijowa na rozmowy z władzami Ukrainy pojechali pociągiem premierzy Polski M. Morawiecki (w towarzystwie wicepremiera J. Kaczyńskiego), Czech P. Fiala i Słowenii J. Jansa. Wizyta była uzgodniona na ostatnim szczycie UE w Wersalu i była wyrazem wsparcia i solidarności z walczącą Ukrainą.
• Sankcje na Rosję (i Białoruś): UE objęła kolejnymi sankcjami 15 osób i 9 podmiotów związanych z agresją Rosji na Ukrainę, z sektorów: lotniczego, wojskowego, stoczniowego, maszynowego i produktów podwójnego zastosowania. Unijne sankcje obejmują obecnie łącznie 877 osób i 62 podmioty. Zamrożono aktywa osób umieszczonych na liście sankcyjnej, a podmioty z UE nie mogą udostępniać im środków finansowych. Na osoby z listy nałożono zakaz podróży uniemożliwiający im wjazd na terytorium UE lub przejazd przez nie.
• Wielka Brytania zakazała eksportu do Rosji towarów luksusowych i podniosła cła importowe o 35 punktów procentowych na szereg pochodzących z tego kraju produktów, m.in. żelazo, stal, nawozy, drewno, opony, kontenery kolejowe, cement, miedź, aluminium, srebro, ołów, ruda żelaza, resztki/odpadki żywności, napoje, alkohole i ocet, szkło i wyroby szklane, zboża, nasiona oleiste, papier i tektura, maszyny, dzieła sztuki, antyki, skóry naturalne i sztuczne futra, statki, ryby białe. Łączna wartość importu tych produktów wynosiła 900 mln funtów. Jednocześnie Wielka Brytania nałożyła sankcje na kolejne 370 osób i podmiotów z Rosji i Białorusi. Od czasu rosyjskiej inwazji 24 lutego, na liście sankcyjnej znalazło się ponad 1000 osób.
• Również Kanada wprowadziła kolejne sankcje, tym razem na 15 urzędników rosyjskich. Na jej liście sankcyjnej znajduje się ponad 900 osób i podmiotów.
• Chiny opowiadają się przeciwko sankcjom nakładanym na Rosję. MSZ Chin oświadczył, że Chiny nie życzą sobie aby te sankcje wpływały na ich kraj i zastrzegają sobie prawo do ochrony swoich interesów.

UE: Porozumienie członków UE ws. granicznego podatku węglowego.

• Prezydent Francji E. Macron poinformował, że kraje UE porozumiały się w sprawie granicznego podatku węglowego (carbon border adjustment mechanism CBAM), który ma być nakładany na import towarów z krajów o mniej rygorystycznych normach klimatycznych. Rozwiązanie to zaproponowała KE w ramach pakietu Fit-for-55 w lipcu 2021 r. Graniczny podatek węglowy ma wejść w życie stopniowo od 2023 roku i obejmować opodatkowanie importu w zależności od emisji CO2 związanych z produkcją takich dóbr jak m.in. stal, aluminium, cement, nawozy czy energia elektryczna. CBAM ma na celu ochronę przemysłu w EU przed konkurencją ze strony krajów, które nie mają porównywalnie ambitnej polityki klimatycznej.

Niemcy: Indeks ZEW odzwierciedla pogorszenie zaufania w związku z wojną na Ukrainie.

• Indeks ZEW, odzwierciedlający zaufanie wśród analityków i inwestorów instytucjonalnych w Niemczech, wyniósł w marcu -39,3 pkt. przy konsensusie +5,0 pkt. i 54,3 pkt. w poprzednim miesiącu. Na pogorszenie zaufania miał wpływ wybuch wojny na Ukrainie i zachodnie sankcje na Rosję.
• Przedwojenne dane o produkcji przemysłowej w strefie euro za styczeń były neutralne – produkcja nie zmieniła się w ujęciu m/m (wzrost 0%), po +1,3% w grudniu. Taki był również konsensus.

USA: dziś Fed rozpocznie cykl podwyżek stóp procentowych w USA.

• Na dzisiejszym posiedzeniu Fed spodziewana jest podwyżka stóp procentowych o 25pb, po raz pierwszy od 2018 roku. Oczekiwania na bardziej agresywną podwyżkę osłabił wybuch wojny na Ukrainie i jego konsekwencje dla gospodarki światowej.
• Sama decyzja (podwyżka o 25pb) nie będzie budziła kontrowersji, punktem uwagi są nowe prognozy stóp członków FOMC (dot plot), dotychczasowe wskazywały na 3 podwyżki w 2022, obecnie rynek (i my) spodziewa się 6 podwyżek w 2022. Skoro ECB zmienił podejście na bardziej jastrzębie, to również Fed powinien pójść tą ścieżką. Punktem uwagi będą także podwyżki w kolejnych latach, obecnie wycena rynkowa wskazują jakby rynki finansowe nie przestawiły się na prowadzenie polityki pieniężnej w warunkach szoku energetycznego, gdzie wyższe stopy mogą się utrzymywać pomimo słabszego wzrostu gospodarczego.

Wiadomości krajowe

Inflacja zaskakuje pomimo Tarcz. CPI w lutym spadł do 8,5%r/r, ale był powyżej oczekiwań. Główne zaskoczenie to energia - ceny prądu wzrosły pomimo Tarcz. W marcu CPI powyżej 10%r/r, średni CPI w 2022 około 10%r/r.

• Inflacja CPI spadła w lutym do 8,5% r/r (ING: 7,9%; konsensus: 8,3%) wobec 9,4%r/r w styczniu i 8.6%r/r w grudniu. Za spadkiem inflacji stoi wejścia w życie kolejnych elementów Tarczy Antyinflacyjnej. W lutym obniżono do zera stawki VAT na żywność, gaz, elektryczność oraz ciepło systemowe. VAT na paliwa obniżono z 23% do 8%. Tarcza Antyinflacyjna spowodowała spadek cen żywności o 1,1% m/m, spadek cen nośników energii o 1,2% m/m, oraz spadek cen paliw o 8,1% m/m. Zaskoczeniem są wzrosty cen energii elektrycznej i ciepła w ujęciu miesięcznym, pomimo obniżek stawek VAT do 0% od lutego.
• Marcowa publikacja danych inflacyjnych tradycyjnie wiąże się z aktualizacją koszyka inflacyjnego. Według najnowszych szacunków GUS po wzroście w okresie pandemii, spadł udział wydatków na żywność (rzadziej konsumowano żywność w domu). Więcej konsumenci wydali natomiast na usługi tj. transport, rekreację i kulturę o raz restauracje i hotele (wzrost mobilności po pandemii). Wzrósł też udział wydatków na użytkowanie mieszkania. Styczniowy odczyt inflacji CPI zrewidowano do 9,4% r/r, z szacowanych wcześniej 9,2% r/r. Uwzględniając nowe wagi CPI oraz dostępne dane szacujemy, że inflacja bazowa wzrosła w lutym do 6,7% r/r z 6,2% r/r w styczniu i 5,3%r/r w grudniu. Oficjalne dane NBP opublikuje dziś o 14:00.
• Wybuch wojny spowodował presję na wzrost cen surowców, w tym energetycznych i żywnościowych. Nowe czynniki ryzyka dla inflacji w zasadzie konsumują spadek inflacji wynikający z tarcz antyinflacyjnych. Już w marcu możemy zobaczyć wzrost cen konsumpcyjnych rzędu ok. 10% r/r. Zakładając wydłużenie tarczy do końca roku, należy się spodziewać średniego wzrostu cen w 2022 około 10%. Skala inflacji w 2023 będzie tylko nieznacznie niższa od tegorocznej, przy czym ważnym czynnikiem dla ścieżki inflacji będą decyzje dotyczące wycofywania się z obniżek podatków pośrednich wprowadzonych w tym roku.
• Przed nami perspektywa relatywnie długiego okresu podwyższonej inflacji, co oznacza, że obecny cykl podwyżek stóp procentowych będzie kontynuowany. W 2022 stopa referencyjna wzrośnie powyżej 5%, a  w 2023 należy się liczyć z dalszymi podwyżkami stóp procentowych, przed nami nowa fala wydatków budżetowych w Polsce i Europie.

RPP: L. Kotecki uważa, że stopy należy podnosić do skutku. R. Sura z RPP za ostrożnym zacieśnianiem polityki pieniężnej.

• W ocenie L. Koteckiego z RPP jest jeszcze przestrzeń do podwyżek stóp procentowych, żeby zdusić krajowe źródła inflacji, a Rada powinna podnosić stopy do skutku, o tyle, o ile potrzeba. Członek RPP uważa, że stopa procentowa może ostatecznie ukształtować się na dużo wyższym poziomie niż obecnie wycenia to rynek. Zdaniem Koteckiego fundamenty gospodarcze Polski przemawiają za wyraźnym umocnieniem złotego.
• Zaostrzanie polityki pieniężnej nie może nadmiernie schłodzić gospodarki i doprowadzić do znacznego wzrostu bezrobocia, czy scenariusza stagflacji w Polsce – napisał R. Sura z RPP w wiadomości przesłanej PAP. Dodał, że celem Rady pozostaje sprowadzenie inflacji poniżej 3,5% i zapobieganie deprecjacji PLN. W jego ocenie w obecnym otoczeniu nie można przewidzieć rozwoju przyszłych wydarzeń gospodarczych i nie należy oczekiwać od władz monetarnych deklaracji o ile i  w jak długiej perspektywie stopy procentowe będą podnoszone. Zdaniem Sury w związku z zapowiadanym przedłużeniem rządowej Tarczy Antyinflacyjnej co najmniej do końca 2022, średnioroczna inflacja nie powinna przekroczyć 10%.

MF ma równowartość €4,1 mld w walutach obcych.

• Na koniec lutego stan środków walutowych na rachunkach budżetowych obniżył się do €4,1 mld z €5,9 mld na koniec stycznia – poinformowało Ministerstwo Finansów. W lutym dokonano płatności w walutach obcych na łączną kwotę ok. €0,6 mld (kapitał i odsetki). W marcu ministerstwo poinformowało, że wymiana środków walutowych na PLN będzie dokonywana głównie na rynku, a wymiana w NBP będzie miała charakter uzupełniający.

Komentarz rynkowy

• Od początku tygodnia trwa poprawa nastrojów na rynkach. Panika po rozpoczęciu konfliktu na Ukrainie minęła, a inwestorzy coraz mocniej liczą na powodzenie rozmów pokojowych i nieodległy koniec wojny. Kurs €/US$ od dwóch dni waha się między 1,09, a 1,10. Obserwujemy tez duże umocnienie złotego i innych walut. Ze szczytu na 5,00 kurs €/PLN cofnął się do 4,70. Poza ogólną poprawą nastrojów na rynkach pomógł tu wzrost oczekiwań na podwyżki stóp NBP, wsparty np. kolejnym zaskoczeniem wyższym odczytem inflacji z kraju.
• Na rynkach długu zgodnie z oczekiwaniami szybko powróciły wzrosty rentowności. Od zeszłotygodniowych dołków dochodowość Bunda podniosła się o około 40pb. To efekt spadku popytu na bezpieczne aktywa oraz wzrostu oczekiwań na podwyżki stóp Fed, czy EBC. Wczoraj obserwowaliśmy natomiast umocnienie SPW. Wprawdzie podniosły się swapy (sygnalizując dalszy wzrost oczekiwań na podwyżki stóp NBP), ale doszło też do dużego zacieśnienia asset swapów.

Dalszy wzrost rentowności, Fed na razie wyhamuje wzrost €/US$.

• Dziś wieczorem prawdopodobnie najważniejsze wydarzenie gospodarcze w tym tygodniu – posiedzenie FOMC. Fed już wcześniej zapowiedział podwyżkę stóp (25pb), więc uwaga rynku skupi się na nowych projekcjach. Uważamy, że wzmocnią one scenariusz zacieśnienia polityki Fed, wspierając dolara. Naszym zdaniem para €/US$ może mieć jednak problem aby wrócić poniżej 1,09, gdyż ogólna poprawa nastrojów na rynkach osłabia popyt na amerykańską walutę. W kolejnych dniach liczymy też na pewne rozczarowanie danymi z USA. Dlatego do końca tygodnia liczymy na utrzymanie pary €/US$ blisko 1,09.
• Nadal uważamy jednak, że kurs wróci do 1,12 gdy konflikt na Ukrainie będzie zbliżał się do końca. Według naszych szacunków dolar pozostaje istotnie mocniejszy niż sugeruje to sama różnica oczekiwanej ścieżki stóp między Fed i EBC. Zadziałał tu popyt na bezpieczne aktywa, tradycyjnie premiujący US$ w czasach kryzysu. Od strony fundamentalnej podwyżki stóp w USA są już praktycznie w cenach. Jednocześnie rosnące oczekiwania na duży impuls fiskalny w UE wzmacniają też euro w długim okresie, wspierając oczekiwania na większą skalę podwyżek stóp EBC w przyszłości. Na razie nie zakładamy jednak, aby kurs €/US$ miał w tym roku dotrzeć istotnie wyżej niż 1,12.
• Oczekujemy dalszych wzrostów rentowności na rynkach bazowych zarówno w końcówce tego tygodnia, jak i przez większą część tego roku. Z jednej strony spada popyt na bezpieczne aktywa, bo panika po rosyjskiej agresji mija. Z drugiej, spodziewamy się wzrostu oczekiwań na podwyżki stóp Fed i EBC. Scenariusz zacieśnienia w USA powinny wzmocnić projekcje Fed, jakie poznamy dziś wieczorem. Z kolei w Europie czeka nas duży impuls fiskalny, na zbrojenia, czy odejście od rosyjskich źródeł energii. Zmiany w energetyce powinny też skutkować długotrwale wyższymi cenami energii w gospodarkach zachodnich, dodatkowo potęgując presję inflacyjną jeszcze z czasów pandemii. To z kolei wspiera oczekiwania na wyższe docelowe stopy EBC.

Umocnienie złotego trwa. Stabilizacja SPW.

• Spadek pary €/PLN w tym tygodniu może okazać się większy niż 4,70 jakie zakładaliśmy w poniedziałek. Nastroje na rynkach poprawiają się szybko, a waluty CEE dodatkowo premiują oczekiwania na dalsze zacieśnienie polityk banków centralnych w regionie. Choć złotemu raczej nie pomoże przekaz z wieczornego Fed, to zakładamy, że oczekiwania na podwyżki stóp NBP wzmocnią piątkowe dane z kraju. Dlatego możliwe, że już pod koniec tygodnia para €/PLN wróci nawet do 4,65. Inwestorzy jak na razie ignorują ryzyko eskalacji walk przy granicy z Polską. Na ten tydzień przypada też płatność rosyjskiego długu, która może potwierdzić czy kraj wchodzi w techniczny default, co mogłoby osłabić rubla i powstrzymać umocnienie PLN.
• Umocnienie złotego realizuje się szybciej niż zakładaliśmy. Ostatnie komentarze dają też nadzieje na szybkie odblokowanie środków z KPO, czy napływ pomocy finansowej na przyjęcie uchodźców z Ukrainy. Zgodnie z zapowiedziami MF i NBP te środki zostaną wymienione na rynku (sprzedaż walut, kupno złotego). Nakłada się na to scenariusz szybszych podwyżek stóp NBP. Dlatego rosną szanse, że kurs €/PLN zbliży się do 4,50 nawet już w 2kw22.
• Do końca tygodnia spodziewamy się stabilizacji na krajowym rynku długu. Wyceniany przez rynek wysoki poziom stóp na ten rok (5,75-6%) raczej nie wzrośnie już w najbliższym czasie istotnie. Ew. wyższe swapy powinna skompensować kompresja ASW – efekt poprawy sentymentu do aktywów CEE, czy umocnienia złotego.
• W naszej ocenie w przyszłym kwartale dochodowości SPW powinny osiągnąć tegoroczny szczyt. Wycenom SPW raczej nie pomoże sytuacja na rynkach bazowych. Przed nami także duży impuls fiskalny w kraju na zbrojenia, energetykę, czy pomoc uchodźcom. Oczekujemy natomiast dalszej kompresji asset swapów, ale raczej nie wrócą one do poziomów sprzed wojny. Szacunkowe dane o deficycie finansów publicznych za ubiegły rok wypadły gorzej od oczekiwań i sugerują wysokie potrzeby pożyczkowe w 2022 i dalej. Dlatego kompresja ASW raczej nie skompensuje wyższych swapów.