Serwis ekonomiczny ING

Wiadomości zagraniczne

Wojna na Ukrainie.

• Działania wojenne: Ukraina wciąż broni się przed rosyjską inwazją. Celem ataków jest również infrastruktura cywilna. Pentagon poinformował, że Ukraińcy od kilku dni przejmują inicjatywę na południu kraju. Ukraińska armia wciąż nie pozwala na zajęcie Mariupola nad Morzem Azowskim. Natomiast na zachód od Kijowa w trójkącie Hostomel-Irpień-Bucza, Rosjanie mieli zostać odcięci od północnego zgrupowania swoich wojsk i otoczeni. Armia ukraińska przeprowadza kontrataki w miejscach zajętych przez wroga. Rosyjskie lotnictwo zwiększyło skalę bombardowań z wykorzystaniem lotnisk na Białorusi, ale na pełną kontrolę nie pozwala ukraińska obrona przeciwlotnicza.
• Minister rolnictwa Ukrainy powiedział, że wiosenne zasiewy będą w tym roku o połowę mniejsze niż rok temu i obejmą około 7 mln hektarów, a nie 15 mln. Jako, że Ukraina jest jednym z czołowych producentów i eksporterów zbóż i olejów spożywczych, mniejsza ich podaż będzie przyczyniać się do presji na wzrost cen.
• Wydarzenia polityczne: Dziś Prezydent USA J. Biden weźmie udział w szczycie NATO w Brukseli. Jego doradca ds. bezpieczeństwa narodowego zapowiedział, że Biden ogłosi nowe sankcje przeciwko Rosji, omówi długoterminowe rozmieszczenie wojsk na wschodniej flance NATO oraz ogłosi nową inicjatywę ws. pomocy humanitarnej dla Ukrainy.
• Po spotkaniu z przewodniczącą PE R. Metsolą, kanclerz Niemiec O. Scholz podtrzymał swój sprzeciw wobec natychmiastowego wstrzymania importu ropy i gazu z Rosji oraz powściągliwie podchodzi do wykluczenia Rosji z grupy G20, do którego wezwała Polska.
• Sankcje na Rosję: Minister Finansów Holandii poinformowała o zamrożeniu rosyjskich aktywów na kwotę prawie €400mln w związku z wprowadzeniem sankcji unijnych i zapowiedziała, że to nie koniec.
• Jeden z trzech największych dostawców energii w Holandii poinformował o niezawieraniu nowych kontraktów na dostawy gazu z Rosji. Obecne umowy przestaną obowiązywać w kwietniu i nie będą przedłużane.

KE: Dyskusja o zwiększeniu wspólnego długu publicznego.

• Komisarz ds. gospodarczych KE P. Gentiloni zapowiedział dyskusję na forum UE o nowym, wspólnym długu unijnym w związku z wojną na Ukrainie. Dyskusja ma zostać przeprowadzona w najbliższych tygodniach.

Węgry: Agresywna podwyżka stóp procentowych NBH o 100pb.

• Narodowy Bank Węgier (NBH) podniósł wczoraj referencyjną 3-miesięczną stopę o 100pb do 4,40%. Było to dziesiąte posiedzenie z rzędu, na którym MNB podnosił stopy procentowe. Wczorajsza podwyżka była najwyższa w obecnym cyklu podwyżek rozpoczętym w połowie 2021. Wcześniej miały miejsce 2 podwyżki o 50pb, 5 podwyżek o 30pb oraz 2 podwyżki o 15pb.
• Jednocześnie NBH podniósł projekcję CPI na 2022 z 5% do ponad 8%, a PKB obniżył z 4,5% na 3,5%. Zapowiedział także, że kolejne podwyżki będą dokonywać się większymi krokami. Wg nas docelowa stopa na Węgrzech to około 8%. W obecnych warunkach, kiedy Fed deklaruje duże podwyżki stóp, a  w naszym regionie także inne banki, np. Węgry, realizacja zapowiedzi prezesa NBP mówiących o bardzo jastrzębim nastawieniu oraz przyjęciu za cel inflacji umocnienia kursu, wymaga dalszych podwyżek. Podwyżki nie mogą się skończyć na poziomie 4-4,5% jak zapowiedział prezes NBP. To wspiera nasz ostrzegawczy scenariusz zakładający, że docelowe stopy w Polsce to raczej 5-10% niż 4-4,5% o jakich mówił prezes NBP.

Wiadomości krajowe

Rząd: Sygnały politycznego porozumienia rządu z KE w sprawie KPO.

• Jest polityczna zgoda w KE na uruchomienie polskiego Krajowego Planu Odbudowy – powiedział minister rozwoju i technologii P. Nowak. Dodał, że Polska spełniła warunek KE dotyczący projektu ustawy likwidującej Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego. Projekt został złożony w Sejmie. W ramach KPO Polska wnioskuje o €23,9 mld z części grantowej oraz €11,5 mld z części pożyczkowej programu.
• Z kolei rzecznik rządu oświadczył, iż „Nie ma jeszcze decyzji w sprawie KPO. (…) Jest jeszcze kilka spraw do dopięcia.”
• Czekamy na formalne potwierdzenie ze strony KE oraz szczegóły porozumienia. Nie można wykluczyć, że wypłaty środków europejskich w ramach KPO będą uwarunkowane wejściem w życie rozwiązań prawnych likwidujących Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego, a nie tylko przedstawieniem projektu takiego rozwiązania. Komisja będzie także z pewnością oceniała na ile przedstawione zmiany w polskim systemie prawnym czynią zadość wyrokowi TSUE.

W lutym stopa bezrobocia nie zmieniła się względem stycznia.

• Dziś o 10:00 GUS opublikuje dane o stopie bezrobocia rejestrowanego. Prognozujemy, że liczba bezrobotnych zmniejszyła się nieznacznie względem stycznia, a stopa bezrobocia pozostała na poziomie 5,5%. Sytuacja na krajowym rynku pracy pozostaje napięta, a wyjazdy ukraińskich mężczyzn do kraju powodują zwiększenie tych napięć w niektórych sektorach gospodarki (budownictwo, transport).

1. Kochalski z RPP widzi przestrzeń do dalszych stopniowych podwyżek stóp procentowych.

• W rozmowie z agencją Bloomberg członek RPP C. Kochalski stwierdził, że jest za dalszymi stopniowymi podwyżkami stóp procentowych.

Wybuch wojny na Ukrainie spowodował konwersję części depozytów gospodarstw domowych na gotówkę. Coraz większy wzrost akcji kredytowej w segmencie korporacyjnym.

• Podaż pieniądza (M3) wzrosła w lutym o 8,0%r/r. Po stronie głównych agregatów monetarnych najbardziej rzuca się w oczy wzrost gotówki w obiegu o PLN15,7 mld względem stycznia. Towarzyszył temu spadek depozytów gospodarstw domowych o PLN7,3 mld m/m. Inwazja Rosji na Ukrainę spowodowała, że część konsumentów postanowiła zwiększyć udział oszczędności przetrzymywanych w gotówce i/lub zamienić je na waluty obce. Po stronie czynników kreacji pieniądza zwraca uwagę dalszy wzrost zainteresowania firm kredytem. W ujęciu transakcyjnym (po uwzględnieniu zmian w wycenie) portfel kredytów dla przedsiębiorstw zwiększył się w lutym o PLN9,4 mld wobec stycznia.

Pogorszenie ocen koniunktury przez przedsiębiorstwa po wybuchu konfliktu zbrojnego na Ukrainie.

• W marcu wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury obniżył się we wszystkich monitorowanych obszarach za wyjątkiem sekcji zakwaterowanie i gastronomia – poinformował GUS. Pogorszenie dotyczy przede wszystkim składowych prognostycznych miar koniunktury.
• Marcowe dane o koniunkturze przedsiębiorstw to pierwsze dane z polskiej gospodarki po agresji Rosji na Ukrainę 24 lutego. Wskazują one, że konflikt militarny za naszą wschodnią granicą może mieć istotny negatywny wpływ na polską gospodarkę. Szacujemy, że w 2022 wzrost PKB obniży się do 3,2% z 5,7% w 2021.

Fitch tnie prognozy wzrostu PKB dla Polski i oczekuje wzrostu głównej stopy NBP do 5%.

• Agencja Fitch obniżyła prognozy wzrostu PKB w Polsce na 2022 i 2023 do 3,3%, z odpowiednio 4,3% i 3,5% oczekiwanych wcześniej. W ocenie ekonomistów agencji wojna pogorszy nastroje przedsiębiorstw i zwiększy niepewność, co ograniczy inwestycje krajowe. Jednocześnie szok inflacyjny (wzrost CPI o 10% w 2022 i 6,5% w 2023) obniży realne dochody. Zdaniem Fitch NBP podniesie stopę referencyjną do 5% i utrzyma ją na tym poziomie co najmniej do końca 2023.

Porozumienie NBU i NBP w sprawie wymiany hrywien na złote.

• Kurs wymiany hrywien na złote dla obywateli Ukrainy będzie możliwie najbardziej zbliżony do oficjalnego kursu UAH/PLN – poinformował NBP w komunikacie. Polski bank centralny będzie skupował od polskich banków hrywny w gotówce i wymieni je w Narodowym Banku Ukrainy (NBU) po takim samym kursie. Ukraiński bank centralny odkupi od NBP do UAH10 mld.

Budżet nadal ze znaczącą nadwyżką po lutym.

• Po dwóch miesiącach 2022 nadwyżka budżetu państwa wyniosła w ujęciu kasowym ok. PLN11,2 mld, wobec nadwyżki PLN22,9 mld po styczniu – powiedział wiceminister finansów S. Skuza. W samym lutym dochody budżetu były o ok PLN2,4 mld, czyli 8% wyższe niż rok wcześniej. Dochody z VAT wzrosły w lutym o 20,5% r/r. Wpływy z PIT obniżyły się o 1,9% r/r, a dochody z CIT wzrosły o 30% r/r.
• W lutym budżet odnotował deficyt, a wzrost wpływów z VAT nie był już tak imponujący jak w styczniu, chociaż nadal bardzo wysoki, czemu sprzyjała wysoka aktywność gospodarcza i dynamiczny wzrost cen. Spadek dochodów z PIT jest w głównej mierze konsekwencją zmian związanych z Polskim Ładem (wyższa kwota wolna od podatku, wyższy próg podatkowy).

Komentarz rynkowy

• W środę obserwowaliśmy ponowną poprawę nastrojów na rynkach. Doszło do wzrostów na rynkach akcji, a także rentowności obligacji. Dochodowość amerykańskiej 10latki podniosła się o kolejne 6pb, a od początku tygodnia to ponad 20pb. To skutek rosnących oczekiwań na podwyżki stóp Fed za sprawą jastrzębich komentarzy FOMC. Inwestorzy są natomiast ciągle niepewni co do kolejnych posunięć EBC. Od piątku rentowność Bunda wzrosła niecałe 20pb.
• Obserwujemy także bardzo dużą zmienność SPW. We wtorek silnie podniosła się cała krzywa, szczególnie jej środek. W tym segmencie rentowności zbliżyły się do 5,50%. Ostatni raz takie poziomy obserwowaliśmy w 2011. Rosną swapy, sugerując, ze rynek nastawia się na większą skalę podwyżek stóp NBP.
• Poprawa nastrojów na rynkach przyniosła natomiast powrót €/US$ ponad 1,10 (dziś z rana 1,1040). Słabszy dolar pozwolił na umocnienie walut CEE, kurs €/PLN spadł z 4,70 na 4,68.

Rynki czekają na europejskie PMI.

• Dziś najważniejsze wydarzenia dotyczą UK, więc nie są szczególnie istotne z punktu widzenia €/US$, czy Bunda. Dlatego liczymy raczej na stabilizację dolara i rentowności na niemieckim i amerykańskim rynku. Jutro poznamy jednak PMI ze strefy euro. Obawiamy się, że siła pierwszego uderzenia wojny w europejską gospodarkę może być większa niż sugeruje to konsensus prognoz. To sugeruje powrót €/US$ poniżej 1,10 oraz lekkie spadki rentowności, szczególnie w Europie, pod koniec tygodnia.
• Widzimy rosnące ryzyka dla naszej prognozy zakładającej powrót €/US$ do około 1,12 w kolejnych miesiącach 2022. Co prawda ten poziom odpowiada różnicy w oczekiwanej ścieżce stóp Fed i EBC. Dodatkowo panika na rynkach stopniowo znika, co sugeruje powrót €/US$ do poziomów fundamentalnych. Jednak naszym zdaniem rośnie prawdopodobieństwo scenariusza korzystnego dla dolara, podobnego do sytuacji z początku lat 80-tych, kiedy Fed postanowił zapanować nad inflacją nawet kosztem dobrej koniunktury. Podobne sygnały Fed wysyła obecnie, tj. małe zaniepokojenie perspektywami PKB, większe obawy dotyczą długoterminowej inflacji, co znajduje odzwierciedlenie w zapowiedziach podwyżek stóp ponad poziom neutralny, pomimo korekt w dół prognoz PKB większych od oczekiwań. Istotne, że ECB także brzmi jastrzębio.
• Nadal jednak uważamy, że rentowności na rynkach bazowych, szczególnie w USA, będą rosnąć przez większa część tego roku. Rynki przekonują się do scenariusza uporczywie wysokiej inflacji, która wymusi bardziej zdecydowaną odpowiedź głównych banków centralnych. To dotyczy szczególnie Fed, gdyż USA zdecydowanie słabiej odczują skutki rosyjskiej agresji i związanych z nią sankcji niż Europa. Jednak także w strefie euro buduje się scenariusz szybszych podwyżek stóp EBC. Unijne gospodarki czeka duży impuls fiskalny - na zbrojenia czy odejście od rosyjskich źródeł energii. Zmiany w energetyce powinny też skutkować długotrwale wyższymi cenami energii w gospodarkach zachodnich, dodatkowo potęgując presję inflacyjną jeszcze z czasów pandemii.

Umocnienie złotego i wzrost rentowności SPW wyhamuje na koniec tygodnia.

• Zachowanie złotego w końcówce tygodnia powinno być zależne od sytuacji na €/US$. Liczymy na lekkie umocnienie dolara, co powinno sprowadzić parę €/PLN z powrotem w okolice 4,70 na koniec tygodnia. Spokojna reakcja krajowej waluty na ostatnie zmiany dolara sugeruje jednak, że krajowa waluta powróci do umocnienia, chociaż głównym zagrożeniem jest wyżej wspomniany scenariusz mocnego dolara. Dlatego w ciągu tygodnia-dwóch spodziewamy się spadku pary €/PLN do dołków w okolicach 4,65.
• Oczekujemy, że spadek pary €/PLN potrwa także w kolejnych tygodniach. Widzimy dość duże szanse, że w 2kw22 kurs zbliży się nawet do 4,50. Ostatnie komentarze dają nadzieje na napływ pomocy finansowej na przyjęcie uchodźców z Ukrainy. Zgodnie z zapowiedziami MF i NBP te środki zostaną wymienione na rynku (sprzedaż walut, kupno złotego). Nakłada się na to scenariusz szybszych podwyżek stóp NBP. Wciąż jednak możliwe są liczne zwroty akcji na froncie i  w negocjacjach Rosji z Ukrainą. Zagrożeniem dla scenariusza umocnienia PLN jest wyżej wspomniany scenariusz mocnego dolara.
• Pod koniec tygodnia oczekujemy stabilizacji lub umocnienia SPW. Widzimy istotne szanse, że europejskie PMI przełożą się na spadki rentowności także na krajowym rynku. Inwestorzy poznali już mocne dane z kraju sprzed wojny, ale optymizm może wyhamować pogorszenie koniunktury u naszych głównych partnerów handlowych po rozpoczęciu agresji przez Rosję.
• Oczekujemy jednak, że rentowności SPW powrócą do wzrostów w kolejnych tygodniach. Ostatnie zaskoczenia inflacją sugerują, że średnioroczny CPI w tym roku będzie dwucyfrowy, mimo tarcz antyinflacyjnych. Europę czeka duży impuls fiskalny na zbrojenia, czy odejście od rosyjskich źródeł energii. W kraju dodatkowo pojawią się koszty utrzymania uchodźców. To oznacza utrzymanie wysokiej inflacji na długo. Dlatego naszym zdaniem wyceniany przez rynek docelowy poziom stóp NBP jeszcze wzrośnie. Nie podzielamy także oczekiwań na cięcie stóp w 2023 roku wyceniane obecnie przez krzywą dochodowości.