Serwis ekonomiczny ING

Wiadomości zagraniczne

Miesiąc od rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

• Dziś mijają 4 tygodnie od rosyjskiej inwazji na Ukrainę, która cały czas stawia opór agresorowi. Nie ustają bombardowania miast. Według Pentagonu, w ostatnich dniach armia ukraińska odepchnęła wojska rosyjskie po wschodniej stronie od Kijowa na odległość 50km. Na północ od Kijowa Rosjanie zaprzestali ataków i zaczęli się okopywać. Siły rosyjskie wokół Kijowa są osłabiane przez ukraińskie kontrataki, borykają się z problemami w zaopatrzeniu.
• Wydarzenia polityczne: Dziś obędzie się szczyt NATO z udziałem Prezydenta USA J. Bidena oraz rozpocznie się szczyt przywódców krajów UE. NATO ma przygotować długoterminowy plan rozmieszczenia sił na wschodniej flance, który zostanie zatwierdzony podczas szczytu sojuszu w Madrycie w czerwcu. USA sprawdza także możliwości zwiększenia dostaw amerykańskiego gazu skroplonego do Europy.
• Dodatkowe dostawy amerykańskiego LNG będą przedmiotem rozmowy J. Bidena z szefową KE U. von der Leyen. KE ma dokonywać wspólnych zakupów gazu.
• Sankcje na Rosję (i Białoruś): Ministrowie transportu Polski i krajów bałtyckich wystosowali list do komisarz ds. transportu KE, w którym wezwali do czasowego całkowitego zakazu transportu towarów do i  z Rosji i Białorusi. Sygnatariusze listu postulują również wykluczenie tych krajów z międzynarodowych i europejskich organizacji i konwencji transportowych.

KE: Ramy prawne na pomoc publiczną dla firm dotkniętych wojną i sankcjami.

• KE przyjęła tymczasowe regulacje (do końca 2022) zezwalające na pomoc publiczną dla firm dotkniętych wojną i sankcjami (do €400tys. na firmę w sektorach poza rolnictwem i rybołówstwem; w tych sektorach do €35tys. na firmę), w tym częściową rekompensatę wzrostu kosztów cen gazu i energii elektrycznej w branżach energochłonnych. Pomoc może mieć dowolną formę, w tym dotacji bezpośrednich czy dotowanych gwarancji państwowych lub preferencyjnych pożyczek. Ze wsparcia będą wyłączone podmioty kontrolowane przez Rosję.
• Łączna pomoc dla firm energochłonnych (firmy gdzie wydatki na energię stanowią przynajmniej 3% przychodów) z tytułu wzrostu cen energii nie może przekraczać 30% kosztów kwalifikowanych i limitu €2mln na beneficjenta. Jeśli firmy (energochłonne lub przemysłowe) generują straty operacyjne, możliwa będzie wyższa pomoc.

KE: €3,4mld z REACT-EU dla państw przyjmujących uchodźców z Ukrainy.

• KE zdecydowała o przekazaniu kwoty €3,4mld z instrumentu REACT-EU do krajów przyjmujących uchodźców z Ukrainy, w szczególności Polski, Węgier, Rumunii i Słowacji. Instrument ten został pierwotnie utworzony w celu łagodzenia gospodarczych skutków pandemii. Od początku wojny z Ukrainy uciekło ponad 3mln ludzi, z których około 2,2 mln trafiło do Polski.

Strefa euro: załamanie nastrojów konsumentów w marcu.

• Indeks zaufania konsumentów w strefie euro gwałtownie się załamał z -8,8 w lutym do -18,7 w marcu, do poziomu najniższego od maja 2020. Wynika to z obaw o skutki wojny na Ukrainie i rekordowo wysokiej inflacji, która - przy stabilnych płacach nominalnych - doprowadziła do największego spadku płac realnych w ostatnich 50 latach. Te negatywne efekty przyćmiły ożywienie gospodarcze w sektorach usługowych, wynikające ze zniesienia ograniczeń epidemicznych.

Wiadomości krajowe

Pogorszenie koniunktury konsumenckiej w marcu i wzrost oczekiwań inflacyjnych gospodarstw domowych.

• Marzec przyniósł pogorszenie zarówno bieżącego jak i wyprzedzającego wskaźnika ufności konsumenckiej. Indeks opisujący ocenę sytuacji bieżącej znalazł się poniżej poziomu z wiosny 2020, kiedy wybuchła pandemia COVID-19. Znacząco pogorszyła się ocena perspektyw ogólnej sytuacji ekonomicznej w kraju w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Konsumenci deklarują także mniejszą skłonność do dokonywania ważnych zakupów obecnie i  w przyszłości.
• Wybuch konfliktu na Ukrainie znacząco wpłynął na postrzeganie perspektyw inflacyjnych przez konsumentów, powodując przesunięcie oczekiwań w kierunku znacznie wyższej inflacji. Wskaźnik inflacji oczekiwanej w najbliższych 12 miesiącach wzrósł do najwyższego poziomu od kwietnia 2020. Będzie to sprzyjało utrzymywaniu się wysokiej presji płacowej.

Stabilizacja stopy bezrobocia rejestrowanego w lutym.

• Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy obniżyła się w lutym o 5tys. osób do 921,8tys. Stopa bezrobocia rejestrowanego pozostała na poziomie 5,5% (ING: 5,5%; konsensus: 5,5%). Sytuacja na rynku pracy pozostaje korzystna, a szereg branż boryka się z niedoborami pracowników. Należy oczekiwać, że najbliższe miesiące przyniosą spadek stopy bezrobocia w okolice 5% i dalszy wzrost napięć na rynku pracy.

Rok 2021 finansowo udany dla przedsiębiorstw.

• Wynik finansowy netto przedsiębiorstw niefinansowych w 2021 wyniósł PLN222,5 mld i był o 91,4% wyższy niż rok wcześniej. Wynik na sprzedaży produktów, towarów i materiałów zwiększył się o 48,6%. Poprawiły się także wskaźniki rentowności i płynności finansowej. Nakłady inwestycyjne wyniosły PLN167 mld i były (w cenach stałych) 7,3% wyższe niż w 2020.
• Odbicie koniunktury i wcześniejsze publiczne wsparcie finansowe sprzyjały finansom przedsiębiorstw w 2021, co przełożyło się na znaczącą poprawę ich wyników. Rok 2022 będzie większym wyzwaniem z uwagi na jeszcze silniejszą presję kosztową (ceny energii, koszty pracy) oraz spodziewane osłabienie popytu zagranicznego i podwyższony poziom niepewności gospodarczej w związku z wojną na Ukrainie.

Komentarz rynkowy

• Sentyment na rynkach był wczoraj znów nieco gorszy. Powodem była prawdopodobnie drożejąca ropa, po informacjach Rosji o możliwym wstrzymaniu przesyłania surowca przez jeden z istotnych rurociągów do Morza Czarnego. Efektem były spadki na giełdach, czy zejście €/US$ ponownie poniżej 1,10. Relatywnie mocno zareagowały na to waluty CEE, w tym złoty. Kurs €/PLN wzrósł z 4,68 na 4,72. Może być to efektem obaw, że Rosja de facto rozpoczyna działania odwetowe na państwa zachodnie w odpowiedzi na wcześniejsze sankcje.
• Na bazowych rykach długu doszło wczoraj do spadków rentowności – 7pb w przypadku amerykańskiej 10latki i 3pb w przypadku Bunda. Na krajowym rynku gorsze nastroje globalne to już ostatnio tradycyjnie okazja do wzrostów rentowności. Podnoszące się oczekiwania na podwyżki stóp, ale też na utrzymanie ich na wysokim poziomie na dłużej, wpłynęły głownie na środek krzywej. Dochodowość 5latki podniosła się o blisko 10pb.

Dziś europejski PMI i szczyt NATO. To szansa na dalszy spadek €/US$.

• Dziś potencjalnie najważniejsze wydarzenia w tym tygodniu – PMI ze strefy euro oraz szczyt NATO. Obawiamy się, że dane o koniunkturze pokażą, , że siła pierwszego uderzenia wojny w europejską gospodarkę może być większa niż sugeruje to konsensus prognoz. Nie można też wykluczyć, że szczyt sojuszu wzmocni obawy przed dalszą eskalacją napięć między Rosją, a Zachodem. Dlatego na przełomie tygodnia oczekujemy utrzymania się pary €/US$ poniżej 1,10, kurs powinien przetestować okolice 1,0950. Na bazowych rynkach długu spodziewamy się dalszych spadków rentowności, tym razem głownie w Europie.
• Naszym bazowym scenariuszem na drugą połowę roku pozostaje powrót €/US$ nawet do 1,12. Stopniowa poprawa nastrojów na rynkach oznacza spadek popytu na bezpieczne aktywa, w tym na dolara. Wyceniana obecnie ścieżka stóp Fed i EBC także sugeruje powrót €/US$ do poziomów ponad 1,10. Ryzyka dla tego scenariusza jednak rosną. Wynika to ze stopniowej zmiany / zaostrzenia retoryki Fed. FOMC wysyła obecnie podobne sygnały jak w latach 80tych, gdy Komitet zdecydował się walczyć z inflacją nawet kosztem dobrej koniunktury. Bardziej jastrzębio komunikuje się również EBC, ale trudno zakładać, aby w dotkniętej konsekwencjami wojny Europie wzrost stóp miał być w najbliższych kwartałach nawet zbliżony do USA.
• Nadal uważamy natomiast, że rentowności na rynkach bazowych, szczególnie w USA, będą rosnąć przez większa część tego roku. Rynki przekonują się do scenariusza uporczywie wysokiej inflacji, która wymusi bardziej zdecydowaną odpowiedź głównych banków centralnych. To dotyczy szczególnie Fed, gdyż USA zdecydowanie słabiej odczują skutki rosyjskiej agresji i związanych z nią sankcji niż Europa. Jednak także w strefie euro buduje się scenariusz szybszych podwyżek stóp EBC. Unijne gospodarki czeka duży impuls fiskalny - na zbrojenia czy odejście od rosyjskich źródeł energii. Zmiany w energetyce powinny też skutkować długotrwale wyższymi cenami energii w gospodarkach zachodnich, dodatkowo potęgując presję inflacyjną jeszcze z czasów pandemii.

Złoty słaby w końcówce tygodnia, ale SPW mogą zyskać.

• Perspektywa relatywnie słabych PMI z Europy sugeruje, że waluty CEE, w tym złoty, pozostaną relatywnie słabe w końcówce tygodnia. To oznacza utrzymanie się pary €/PLN ponad 4,70 lub nawet jej dalszy wzrost (raczej nie dalej jak do 4,75). Nadal jednak liczymy, że w ciągu tygodnia-dwóch spodziewamy się spadku pary €/PLN do dołków w okolicach 4,65. Dane z krajowej gospodarki pozostają mocne, wspierając oczekiwania na podwyżki stóp NBP. Ostatnie dwa tygodnie pokazały też, że okresy pogorszenia nastrojów na rynkach wywołane wojną, sankcjami itp. Trwają relatywnie krótko.
• Oczekujemy, że spadek pary €/PLN potrwa także w kolejnych tygodniach. Widzimy dość duże szanse, że w 2kw22 kurs zbliży się nawet do 4,50. Ostatnie komentarze dają nadzieje na napływ pomocy finansowej na przyjęcie uchodźców z Ukrainy. Zgodnie z zapowiedziami MF i NBP te środki zostaną wymienione na rynku (sprzedaż walut, kupno złotego). Nakłada się na to scenariusz szybszych podwyżek stóp NBP. Wciąż jednak możliwe są liczne zwroty akcji na froncie i  w negocjacjach Rosji z Ukrainą. Zagrożeniem dla scenariusza umocnienia PLN jest wyżej wspomniany scenariusz mocnego dolara.
• Pod koniec tygodnia oczekujemy stabilizacji lub umocnienia SPW. Widzimy istotne szanse, że europejskie PMI przełożą się na spadki rentowności także na krajowym rynku. Inwestorzy poznali już mocne dane z kraju sprzed wojny, ale optymizm może wyhamować pogorszenie koniunktury u naszych głównych partnerów handlowych po rozpoczęciu agresji przez Rosję.
• Oczekujemy jednak, że rentowności SPW powrócą do wzrostów w kolejnych tygodniach. Ostatnie zaskoczenia inflacją sugerują, że średnioroczny CPI w tym roku będzie dwucyfrowy, pomimo tarcz antyinflacyjnych. Europę czeka duży impuls fiskalny na zbrojenia, czy odejście od rosyjskich źródeł energii. W kraju dodatkowo pojawią się koszty utrzymania uchodźców. To oznacza utrzymanie wysokiej inflacji na długo. Dlatego naszym zdaniem wyceniany przez rynek docelowy poziom stóp NBP jeszcze wzrośnie. Nie podzielamy także oczekiwań na cięcie stóp w 2023 roku wyceniane obecnie przez krzywą dochodowości.