Serwis ekonomiczny ING

Wiadomości zagraniczne

USA: Wzrost produkcji przemysłowej we wrześniu powyżej konsensusu. Jastrzębia retoryka przedstawicieli Fed.

• Produkcja przemysłowa w USA wzrosła we wrześniu o 0,4%m/m przy konsensusie 0,1% oraz po spadku o 0,1% w sierpniu (korekta w górę z -0,2%). W przetwórstwie przemysłowym produkcja wzrosła o 0,4%, tak samo jak miesiąc wcześniej, w tym o 1% w produkcji samochodów i części. W przedsiębiorstwach użyteczności publicznej odnotowano spadek o 0,3% we wrześniu po spadku o -3,3% w sierpniu natomiast w górnictwie - wzrost o 0,6% po 0,0% w sierpniu. Poprawę koniunktury w przemyśle można wiązać ze złagodzeniem napięć w globalnych łańcuchach dostaw w lecie. Wykorzystanie mocy produkcyjnych wyniosło 80,3% we wrześniu po 80,1% miesiąc wcześniej.
• Wczorajszy odczyt będzie wsparciem dla decyzji Fed o zdecydowanej podwyżce stóp procentowych na początku listopada. R. Bostic z Fed Atlanta powiedział wczoraj, że inflacja jest za wysoka, a stabilność cen jest potrzebna do osiągnięcia celu pełnego zatrudnienia w długim okresie. Dodał, że polityka Fed nie może rozwiązać wszystkich problemów powodujących wysoką obecną inflację. Natomiast N. Kashkari z Fed Minneapolis stwierdził, że nie widzi aby podwyżki stóp zatrzymały się na poziomie 4,5%, a stopy mogą wzrosnąć do 4,75% jeśli nie będzie spadku inflacji bazowej. Dodał, że nie sądzi, aby gospodarka była w recesji. Dodał, że Fed nie ustala stóp procentowych dla świata i jego mandat jest krajowy.

Niemcy: Stabilizacja indeksu ZEW w październiku na niskich poziomach.

• Indeks zaufania niemieckich analityków i inwestorów instytucjonalnych ZEW wyniósł -59,2pkt. w październiku przy konsensusie -66,5pkt. oraz -61,9pkt. we wrześniu. Poprawił się komponent oczekiwań (-59,2pkt wobec -61,9pkt. w poprzednim miesiącu), ale istotnie pogorszył się komponent ocen obecnej sytuacji (-72,2pkt. wobec – 60,5pkt. we wrześniu).

UE: Kolejne propozycje KE na rzecz ograniczenia cen gazu.

• Przed najbliższym szczytem głów państw UE w czwartek-piątek, Przewodnicząca KE U. von der Leyen przedstawiła propozycje na rzecz redukcji cen gazu: wspólne zakupy gazu (15% ilości potrzebnej do wypełnienia magazynów gazu w 90% do 1 listopada 2023), mechanizm ograniczenia cen benchmarku TTF (maksymalna cena dynamiczna), ograniczenie zużycia gazu oraz alokacja gazu dla państw dotkniętych jego niedoborem. Jednocześnie KE prowadzi negocjacje z niezawodnymi dostawcami gazu. Von der Leyen przekonuje do przyśpieszenia inwestycji w odnawialne źródła energii i modernizację infrastruktury jako strukturalnej odpowiedzi UE na kryzys energetyczny. Wśród propozycji KE nie ma pułapu cenowego na gaz, czego domagała się większość krajów unijnych.
• Na dzisiejszym otwarciu cena gazu w kontraktach 1-miesięcznych wynosiła około €105 za MWh, najniżej od połowy czerwca. W ciągu ostatniego tygodnia spadła o około €50.

Wiadomości krajowe

Rząd: 13ta i 14ta emerytura na stałe.

• Rząd przyjął wskaźnik waloryzacji rent i emerytur w 2023 na poziomie 13,8% (nie mniej niż PLN250), co będzie kosztowało budżet państwa w 2023 PLN41,8mld – poinformował premier M. Morawiecki. Premier zapowiedział także wprowadzenie na stałe tzw. 13tej i 14tej emerytury. Środki na 14tą emeryturę mają być wygospodarowane w ramach budżetu na 2023 z oszczędności i uszczelnienia systemu podatkowego, bez potrzeby jego nowelizacji.

RPP: C. Kochalski uważa, że nie ma dużej przestrzeni do podwyżek stóp.

• Zdaniem C. Kochalskiego z RPP nie ma dużej przestrzeni do podwyżek stóp procentowych lub nawet do podwyżek w ogóle. Członek Rady zwrócił uwagę, że luka produktowa się domyka, a inflacja nie powinna przekroczyć 20%, chociaż będzie to uwarunkowane m.in. decyzjami, które nie leżą po stronie NBP i RPP.

PFR: Powrót do dyskusji o obniżkach stóp procentowych w 2024.

• Czeka nas trudne 6-12 miesięcy w gospodarce, a inflacja bazowa powinna osiągnąć swój szczyt w perspektywie 4-6miesięcy – powiedział prezes PFR P. Borys. Jego zdaniem, w najbliższym czasie należy się liczyć z wyższymi stopami procentowymi i trudniejszymi warunkami finansowania, a powrót do dyskusji o obniżkach stóp procentowych będzie możliwy w 2024.
• Podzielamy pogląd, że szczyt inflacji bazowej jest wciąż przed nami i nie widzimy warunków do obniżek stóp procentowych w 2023, chociaż nie wykluczamy, że NBP może się na nie zdecydować w 2poł23. Biorąc pod uwagę spodziewane wydłużenie tarczy antyinflacyjnej oraz działania w ramach tarczy solidarnościowej (mrożenie i maksymalne ceny energii powyżej zakładanych progów zużycia) oczekujemy znaczącego przeniesienia wzrostów cen na 2024. W naszej ocenie, nie tylko uniemożliwi to obniżki stóp procentowych, ale będzie wymagać ich podwyżek i/lub zacieśnienia polityki fiskalnej.

MAP: Zamrożenie cen prądu w 2023 to wielomiliardowe straty dla spółek obrotu energią.

• Szacowany poziom strat dla spółek obrotu, wynikający z różnicy między kosztami zakupu energii, a ceną maksymalną na energię elektryczną dla odbiorców detalicznych może wynieść kilkanaście miliardów PLN – oceniło Ministerstwo Aktywów Państwowych (MAP) w opinii do projektu ustawy mającej ograniczać wysokość cen energii dla gospodarstw domowych, MŚP, wrażliwych odbiorców i samorządów.
• Projekt ustawy określa m.in., że dla odbiorców detalicznych, którzy zawarli umowę po 23 lutego 2022, cenę maksymalną stosuje się także do rozliczeń od zawarcia umowy do 30 listopada. Zwrócono uwagę, że w tym zakresie projekt ustawy nie przewiduje rekompensat, a dotyczy już zrealizowanych dostaw.
• W opinii odnotowano także, że projekt nie zapewnia odpowiedniej wysokości rekompensat dla umów z dostawą na 2023, gdyż mechanizm rekompensat bazuje na kosztach w oparciu o notowania Rynku Dnia Następnego, podczas gdy dystrybutorzy zakupują energię w kontraktach terminowych. Obecnie średnioważona wolumenem cena rynku terminowego jest ok. dwukrotnie wyższa od ceny spot, która ma być podstawą do wypłaty rekompensat i opiera się głównie na Rynku Dnia Następnego.

ZUS: FUS zrezygnował z PLN4mld dotacji z budżetu państwa.

• Wzrost liczby płatników składek oraz ubezpieczonych, a także wzrost płac, pozytywnie wpływają na dochody ze składek na ubezpieczenia społeczne, co pozwoliło Funduszowi Ubezpieczeń Społecznych (FUS) na rezygnację z PLN4mld dotacji z budżetu państwa – poinformowała prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) G. Uścińska. Liczba płatników składek, w tym cudzoziemców rośnie i jest wyższa niż przed wybuchem pandemii, a  w 2kw22 wpływy składkowe pokrywały 86,4% wydatków FUS, co jest najwyższym poziomem w historii. W budżecie na ten rok założono dotację dla FUS na niecałe PLN45mld.

BGK: Emisje obligacji na rzecz Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych.

• W poniedziałek 24 października BGK wyemituje 6- i 10-letnie obligacje o stałym oprocentowaniu (8,25%) na rzecz Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. Z listu emisyjnego wynika, że do końca 2022 emisje na rzecz tego funduszu mają wynieść do PLN15,2mld.

MF: Jutro aukcja obligacji.

• Na jutrzejszym przetargu Ministerstwo Finansów zaoferuje 6 serii obligacji za PLN4-6mld. Względem miesięcznego planu podaży górny przedział oferty został zmniejszony o PLN2mld.

Komentarz rynkowy

Dalsza poprawa nastrojów na rynkach, waluty CEE kontynuują umocnienie.

• Od początku tygodnia trwa poprawa sentymentu wśród inwestorów. Za jej początek można uznać wypowiedź rzecznika Kremla D. Peskova o możliwości osiągnięcia rosyjskich celów na Ukrainie drogą dyplomatyczną. Rynek jest wyraźnie spragniony dobrych informacji i te dość enigmatyczne komentarze okazały się jak na razie wystarczające. We wtorek nie obserwowaliśmy co prawda dalszego wzrostu €/US$ - para ustabilizowała się przy 0,95. Ale już waluty CEE kontynuowały odrabianie strat. Kurs €/PLN dotarł do pierwszego wsparcia poniżej 4,80, tj. 4,78 i jak na razie nie był w stanie go złamać. Wsparciem dla walut CEE oprócz ogólnie lepszych nastrojów pozostało duże spozycjonowanie inwestorów, które podnosi koszty finansowania pozycji np. przeciw PLN. Złotemu dodatkowo pomagają oczekiwania na dalsze zdecydowane podwyżki stóp NBP, rozbudzone po powrocie banku centralnego Węgier do zacieśnienia w celu obrony waluty.
• Na bazowych rynkach długu wtorek przyniósł dość niewielkie zmiany. W tym tygodniu jest relatywnie mało danych z głównych gospodarek, a komentarze z głównych banków centralnych jak na razie wpisują się w oczekiwania inwestorów. Inwestorzy prawdopodobnie czekają też na przyszłotygodniowe wydarzenia, przede wszystkim decyzję EBC, przed dalszymi zmianami w portfelach. Oczekiwania na dalsze podwyżki stóp NBP widać było natomiast nadal na krajowym rynku długu. Wczoraj obserwowaliśmy duże wzrosty rentowności, od niecałych 20pb na długim końcu, do niecałych 30pb na krótkim. W efekcie rentowności SPW zarówno z długiego i krótkiego końca osiągnęły nowe tegoroczne szczyty.

Przestrzeń do wzrostu €/US$ już raczej niewielka.

• Sytuacja na €/US$ nie zmieniła się. Presję na osłabienie amerykańskiej waluty nadal mogą wywierać czynniki związane z ogólną poprawą nastrojów na rynkach. Tym niemniej za dolarem nadal stoi solidna koniunktura w USA i silne oczekiwania na podwyżki stóp Fed - część rynku widzi możliwość podwyżki w listopadzie nawet o 100pb. Dlatego nadal uważamy, że osłabienie amerykańskiej waluty budowane na ogólnej poprawie nastrojów na rynkach nie powinno być ani silne, ani długotrwałe. Nie zmieniają się także opinie analityków militarnych i gospodarczych, podkreślające raczej małe szanse na powodzenie rozmów pokojowych między Rosją, a Ukrainą w najbliższym czasie. Dlatego nadal oczekujemy, że wzrost pary €/US$ powinien wyhamować między 0,9950, a parytetem. Po tym spodziewamy się raczej powrotu pary do spadków.
• Obraz dolara na przełomie roku pozostaje niepewny. Już nawet rozpoczęcie rozmów pokojowych dałoby duży impuls od przenoszenia kapitałów poza USA na rynki wschodzące. Zmniejsza się bowiem ryzyko wariantu atomowego, czy działań wywrotowych na terenie UE. Dolara nadal wzmacniać powinien jednak dysparytet stóp, szczególnie, że kluczowe dane z amerykańskiej gospodarki (jak CPI i payrolls) zdecydowanie wspierają dalsze podwyżki stóp Fed. Korzystne dla dolara są także projekcje Fed, szczególnie dość odległa perspektywa obniżek stóp względem obecnych wycen rynkowych. W efekcie na razie zakładamy przejście pary w szeroki trend boczny, choć ew. rozpoczęcie rozmów pokojowych szybko podniesie kurs ponad parytet.

Nadal przestrzeń do spadku €/PLN.

• W naszej ocenie szanse na powrót pary €/PLN do 4,75 w najbliższych dniach pozostają istotne. Dolar nie umacnia się, a ogólnie lepsze nastroje na rynkach nie wskazują na pojawienie się presji na waluty CEE w najbliższym czasie. Koszty utrzymywania pozycji przeciw złotemu (szczególnie wobec euro) są bardzo wysokie i  w takim otoczeniu część inwestorów może zdecydować się je redukować lub zamykać, tj. odkupować złotego. Na większy spadek kursu niż 4,75 generalnie na razie nie liczymy. Krajowy bilans handlowy nadal się pogarsza, co będzie skutkować naturalną presją na krajową walutę. Nie spodziewamy się też, aby NBP miał sprostać wysokim oczekiwaniom na dalsze podwyżki stóp, w skali jaka jest wyceniona w stawkach rynku pieniężnego.
• Perspektywy €/PLN w końcówce roku będą w dużej mierze zależeć od tego czy rozmowy pokojowe faktycznie się rozpoczną i czy będą realne nadzieje na koniec konfliktu. Na razie rynek zadziałał licząc na tymczasową deeskalację. Choć fundamenty stojące za złotym pogorszyły się, czego kulminacją była ostatnia decyzja i komentarze z RPP, to jednak czynniki geopolityczne mogą mieć większe znaczenie. Według naszych szacunków złoty wyceniał olbrzymią premię z tytułu wojny i jej spadek mógłby z nawiązką skompensować politykę NBP. Biorąc pod uwagę utrzymanie inicjatywy przez wojska Ukraińskie jesteśmy jednak wobec takiego scenariusza raczej sceptyczni.

Stabilizacja na rynkach bazowych, SPW ciągle pod presją.

• Oczekujemy, że bazowe rynki długu powinny utrzymać się w trendzie bocznym co najmniej do końca tygodnia. Brakuje ważniejszych danych, które mogłyby zmienić postrzeganie kolejnych działań Fed, czy EBC przez rynek. Wyjątkowo szczególnym zainteresowaniem mogą cieszyć się dzisiejsze dane o CPI z UK. Inwestorzy są ciekawi jaką strategię podejmie Bank Anglii wobec zmiany w polityce fiskalnej rządu. To może okazać się ważne dla ogółu rynków bazowych, gdyż to powrót BoE do tymczasowego poluzowania był jednym z katalizatorów tymczasowego umocnienia na rynkach długu na przełomie września i października.
• W perspektywie 4kw22 nadal widzimy pole do wzrostu rentowności, szczególnie w USA. Rentowność amerykańskiej 10latki powinna podnieść się istotnie ponad 4%. Powinno też dochodzić do spłaszczenia krzywych. Podwyżki stóp Fed i EBC mogą pchać w górę rentowności z krótkiego końca. Na długim spodziewamy się wsparcia ze strony wycenianych szybkich obniżek stóp Fed i stopniowego wygaszania szoku energetycznego w Europie.
• Stawki rynku pieniężnego w kraju wyceniają około 100pb podwyżek do końca cyklu NBP. Pozostajemy sceptycznie co do tego czy bank centralny faktycznie będzie w stanie to dostarczyć. Szczególnie, że przekaz z RPP niezmiennie pokazuje, że NBP jest najmniej chętny w regionie, aby dokonać zwrotu w swojej polityce. Na razie jednak brak jest czynników, które mogłyby zachwiać wiarą rynków w taki scenariusz. Dlatego rozczarowanie decyzją RPP i późniejszymi komentarzami może być znaczące. Oznacza to również utrzymanie bardzo wysokiej zmienności SPW w najbliższych tygodniach, szczególnie na krótkim końcu.
• W perspektywie końca roku spodziewamy się stromienia krzywej. W kolejnych tygodniach oczekiwania na zdecydowane podwyżki stóp NBP powinny słabnąć (szczególnie po decyzji RPP w listopadzie), co naszym zdaniem odbije się na niższych rentownościach na krótkim końcu. Na długim końcu ew. spadki dochodowości będą raczej ograniczone, gdyż w tym segmencie powinien szczególnie objawić się negatywny wpływ rynków bazowych.