Serwis ekonomiczny ING

Wiadomości zagraniczne

USA: Mieszane sygnały z amerykańskiej gospodarki, ale zbieżne ze ścieżką tzw. miękkiego lądowania.

• Sprzedaż domów na rynku wtórnym w USA wyniosła 4,71mln we wrześniu (ujęcie zanualizowane) przy konsensusie 4,70mln i 4,78mln w sierpniu (korekta w dół z 4,80mln). W zestawieniu z wcześniejszymi danymi, obraz amerykańskiego rynku nieruchomości ma słabsze perspektywy krótkoterminowe (słabe dane o rozpoczęciu nowych inwestycji i trend spadkowy w sprzedaży), lecz lepsze długoterminowe (umiarkowanie dobre dane o pozwoleniach na budowę).
• We wrześniu słabiej wypadł indeks wyprzedzający koniunktury Conference Board, który spadł o 0,4%m/m przy konsensusie -0,3% i takim samym spadku w sierpniu. Indeks ten wskazuje na kondycje gospodarki na 3-6 miesięcy naprzód i jest to obraz zbieżny z sytuacją krótkoterminową na rynku nieruchomości.
• Jeśli chodzi o wczorajsze dane za październik, tutaj również mamy do czynienia z mieszanymi sygnałami. Z jednej strony indeks aktywności w przemyśle Philadelphia Fed sięgnął -8,7pkt. przy konsensusie -5,0pkt oraz po -9,9pkt we wrześniu. Z kolei dane tygodniowe o rynku pracy (214tys. wniosków o zasiłek dla bezrobotnych po raz pierwszy) okazały się lepsze od konsensusu (233tys.) i lepsze niż w poprzednim tygodniu (226tys.).
• Dane z ostatniego tygodnia raczej nie wniosły istotnych zmian do nastawienia Fed, który jest zaniepokojony wysoka inflacją i spodziewa się stopniowego schłodzenia koniunktury z powodu dotychczasowego zacieśnienia w obecnym cyklu. Kolejna podwyżka stóp procentowych o 75pb na początku listopada wydaje się przesądzona. Obecnie krzywa dochodowości wycenia już stopy na poziomie 5% w USA.

UE: Porozumienie polityczne w sprawie obniżenia cen energii elektrycznej i gazu.

• Pomimo początkowego sprzeciwu ze strony Niemiec, na wczorajszym szczycie przywódców UE, grupa 15 krajów UE (w grupie tej były m.in. Francja i Polska) przeforsowała tymczasowe wprowadzenie limitów cenowych na gaz, choć nie doprecyzowano szczegółów rozwiązania. Mają się tym zająć ministrowie ds. energii i KE w przyszłym tygodniu w trybie pilnym.
• Proponowane przez KE obowiązkowe wspólne zakupy gazu w skali odpowiadającej 15% celu zapełnienia magazynów, mają być jednak dobrowolne i muszą uwzględniać krajowe potrzeby. Na takie rozwiązanie nalegały m.in. Polska i Węgry.
• Po osiągnięciu lokalnego minimum €102 za MWh w środę (najniżej od czerwca), wczoraj ceny gazowego benchmarku TTF ponownie odbiły i na zamknięciu wyniosły €121.

Turcja: Obniżka stóp procentowych przy ponad 80% inflacji.

• Bank centralny Turcji obniżył wczoraj jednodniową stopę repo o 150pb do 10,5%. Podczas ostatnich dwóch posiedzeń stopy spadły łącznie o 200pb. Tym samym władze monetarne odpowiadają na wezwanie prezydenta R. Erdogana do obniżenia stóp procentowych do jednocyfrowego poziomu do końca roku. Inflacja CPI wyniosła we wrześniu 83% r/r, najwyżej od 24 lat.

Wiadomości krajowe

Dziś dane z sektora detalicznego i budownictwa.

• Według naszych prognoz sprzedaż detaliczna w ujęciu realnym wzrosła we wrześniu o 4,2%r/r (konsensus: 4,5%r/r), po wzroście o 4,8%r/r w sierpniu. Wysokie ceny odciskają negatywne piętno na decyzjach zakupowych konsumentów, co w połączeniu z podwyższoną niepewnością ogranicza popyt na dobra trwałego użytku. Jednocześnie pozytywny wpływ napływu uchodźców z Ukrainy na popyt na dobra pierwszej potrzeby (żywność, odzież) nie jest już tak silny jak w 2kw22.
• Wzrost produkcji budowlano-montażowej we wrześniu szacujemy na 6,5%r/r (konsensus: 6,6%r/r). Pomimo załamania popytu na kredyty mieszkaniowe, obserwujemy nadal wzrost produkcji w zakresie wznoszenia budynków i budowli. Deweloperzy kończą wcześniej rozpoczęte projekty związane z budynkami mieszkalnymi, a firmy najprawdopodobniej finalizowały zwiększanie powierzchni magazynowych.
• Przy założeniu, że dane dotyczące sprzedaży detalicznej i produkcji budowlano-montażowej nie zaskoczą negatywnie, to w kontekście wczorajszego odczytu produkcji przemysłowej widzimy szanse, że wzrost PKB w 3kw22 mógł być wyższy niż 3%r/r. Dużym źródłem niepewności prognoz jest dokonana przez GUS rewizja rocznych rachunków narodowych (nie znamy danych kwartalnych).

Poprawa drożności łańcuchów dostaw wspiera eksportowe branże przemysłu.

• Produkcja przemysłowa wzrosła we wrześniu o 9,8%r/r (konsensus: 8,8%r/r; ING: 8,3%r/r), po wzroście o 10,9%r/r w lipcu. Twarde dane z sektora przetwórczego nie potwierdzają załamania sugerowanego przez ostatnie odczyty PMI. Co więcej, dane odsezonowane wskazują, że po zadyszce w 2kw22, przemysł wrócił na ścieżkę wzrostu w 3kw22. W ubiegłym miesiącu wyraźnie wzrosła produkcja w branżach eksportowych, które korzystały na poprawie kondycji europejskiego przetwórstwa po wyraźnym złagodzeniu problemów w łańcuchach dostaw. Lepsza dostępność podzespołów sprzyjała wzrostom w takich sektorach jak produkcja pojazdów (+46,5%r/r z niskiej bazy), pozostałego sprzętu transportowego (+19,2%r/r), maszyny i urządzenia (+26,1%r/r) i urządzenia elektryczne (+17,9%r/r). Silnie rośnie produkcja dóbr inwestycyjnych (+29,1%r/r).
• Nieco obniżył się wzrost cen producentów, chociaż nadal pozostaje bardzo wysoki. Inflacja PPI wyniosła we wrześniu 24,6%r/r (konsensus: 25,6%r/r; ING: 25,4%r/r) i zaczyna się stabilizować na wysokich poziomach w okolicach 25%r/r. Spadkowi hurtowych cen paliw i nieco mniejszej presji na wzrost cen w przetwórstwie we wrześniu towarzyszył spadek cen energii (-3,7%m/m). Chociaż lokalny szczyt inflacji PPI jest prawdopodobnie za nami, to naszym zdaniem trwa kolejna fala efektów drugiej rundy wskutek przerzucania rosnących cen energii na finalne ceny innych towarów.
• Wyniki przemysłu w 3kw22 należy ocenić jako solidne i dające szanse na wzrost PKB w ubiegłym kwartale tempie wyraźnie powyżej 3%r/r. Po ostatniej rewizji rocznych rachunków narodowych GUS nie opublikował jeszcze zaktualizowanych danych kwartalnych. O ile nie doszło do znaczącej zmiany rozkładu kwartalnej ścieżki wzrostu, to 3kw22 przyniósł odbicie wzrostu gospodarczego w ujęciu kwartalnym (po odsezonowaniu), po głębokim spadku w 2kw22. Europejski i niemiecki przemysł radził sobie nieźle w ubiegłym kwartale, czemu sprzyjała poprawa w łańcuchach dostaw. Przełożyło się to korzystnie na produkcję polskich branż eksportowych. Nie zmienia to faktu, że mamy do czynienia ze stopniowym pogorszeniem koniunktury, a najbliższe kwartały będą trudne dla krajowej gospodarki. Dużo będzie zależało od warunków pogodowych i dostępności surowców energetycznych dla europejskiego przemysłu. Ponadto wysoka inflacja uderza w realną siłę nabywczą europejskich i polskich konsumentów. Nasza prognoza na 2022 zakłada wzrost PKB w okolicach 4%, natomiast dla prognozy wzrostu gospodarczego na poziomie 1,5% w roku 2023 istnieje szereg ryzyk w dół. Na początku przyszłego roku nie wykluczamy spadku PKB w ujęciu rocznym.

Silny wzrost wynagrodzeń we wrześniu, plany podwyżkowe nadal bardzo wysokie.

• We wrześniu przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wzrosło o 14,5%r/r, tj. wyraźnie więcej niż konsensus (13,1%r/r) i wynik z sierpnia (12,7%r/r). Zatrudnienie zwiększyło się o 2,3%r/r, wobec konsensus i wyniku z poprzedniego miesiąca na poziomie 2,4%r/r. GUS nie podał jeszcze szczegółów, ale można spodziewać się, że podobnie jak w poprzednich miesiącach wzrost zatrudnienia występuje głównie w usługach (handel detaliczny, zakwaterowanie i gastronomia). Tam też najprawdopodobniej znalazła zatrudnienie duża część uchodźców z Ukrainy, która przynajmniej częściowo nie pojawia się w statystykach (nie są zatrudnieni na standardową umowę o pracę). Według ministerialnych danych w Polsce zalazło już pracę ponad 400tys. uchodźców przybyłych od rozpoczęcia rosyjskiej agresji. Pokazuje to, że popyt na pracę pozostaje mocny.
• Sytuacja na rynku pracy pozostaje napięta. Badania ankietowe NBP wskazują, ze chociaż odsetek firm planujących podwyżki płac w horyzoncie kolejnych 3 miesięcy nieznacznie spadł w porównaniu z poprzednim kwartałem, to nadal znajduje się na bardzo wysokim poziomie. Firmy deklarowały również, że wzrost wynagrodzeń będzie bardzo szeroki i dotyczy ponad połowy pracowników. Inne badania wskazują też, że skraca się okres poszukiwania zatrudnienia. Oznacza to, że wysoki wzrost płacy minimalnej od początku 2023 prawdopodobnie przełoży się na całą falę podwyżek, utrzymując dwucyfrowy wzrost wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw przez większą część przyszłego roku. Naszym zdaniem wysoki wzrost płacy minimalnej to spirala płacowo-cenowa niezależnie od struktury rynku.

Członek zarządu NBP R. Sura uważa, że być może nie trzeba będzie dalej podnosić stóp procentowych.

• Być może nie trzeba będzie dalej podnosić stóp procentowych, ale nie jest to przesądzone – powiedział członek zarządu NBP Sura. W jego ocenie o tym, czy cykl będzie kontynuowany w listopadzie zadecydują wyniki najnowszej projekcji NBP. Zdaniem Sury inflacja może jeszcze wzrosnąć, ale w 1poł23 powinna hamować, o ile zostaną utrzymane tarcze antyinflacyjne.

Sejm przyjął ustawę o maksymalnych cenach energii.

• Izba niższa parlamentu uchwaliła wczoraj ustawę wprowadzającą maksymalne ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych, samorządów i przedsiębiorstw. Maksymalna cena dla gospodarstw domowych to PLN693MWh, a dla samorządów i sektora MŚP – PLN785MWh. Jedną z poprawek zgłoszonych przez klub PiS była zmiana finansowania rekompensat dla dystrybutorów energii z Funduszy Wypłaty Różnicy Ceny na Fundusz Przeciwdziałania COVID-19. Łączny koszt rekompensat ma wynieść PLN19,7mld.

MF: Spowolnienie koniunktury jest nieuniknione.

• Jest szansa, że polska gospodarka nie doświadczy „twardego lądowania”, ale spowolnienie wzrostu jest nieuniknione – powiedziała minister finansów M. Rzeczkowska.

MRiPS nie pracuje nad 15 emeryturą ani zmianami w wysokości świadczeń rodzinnych.

• Ministerstwo Pracy i Polityk i Społecznej nie prowadzi prac nad wprowadzeniem 15tej emerytury, ani nie przygotowuje zmian w wysokości świadczenia 500+ - powiedziała minister M. Maląg. Projekt ustawy wprowadzający na stałe 14tą emeryturę ma trafić do Sejmu na początku 2023. Minister przypomniała, że w przypadku 14tej emerytury istnieje kryterium dochodowe, którego wysokość ma zostać ustalona w trakcie prac trwających w resorcie.

MF sprzedało obligacje skarbowe za blisko PLN6mld.

• Na wczorajszym przetargu Ministerstwo Finansów uplasowało na rynku obligacje skarbowe o wartości PLN5,7mld. Największy udział w sprzedaży miały zmiennokuponowe obligacje 5-letnie.

Komentarz rynkowy

Złoty kontynuuje umocnienie, rosną oczekiwania na podwyżki NBP.

• W czwartek obserwowaliśmy próby powrotu pary €/US$ bliżej parytetu. W ciągu dnia kurs zbliżył się do 0,9850. W drugiej połowie handlu obserwowaliśmy jednak ponowne pogorszenie nastrojów np. na rynkach akcji, co wzmocniło popyt na bezpiecznego dolara. Efektem był powrót €/US$ do otwarcia. Nie przeszkodziło to jednak w dalszym umocnieniu złotego. Para €/PLN z ponad 4,80 spadła wczoraj do 4,77, tj. nowych dołków w tym miesiącu. Prawdopodobnie to nadal efekt domykania pozycji przeciw złotemu z uwagi na ich wysokie koszty.
• Wczoraj na bazowych rynkach długu utrzymały się wzrosty rentowności. Prawdopodobnie to one odpowiadały za pogorszenie nastrojów na rynkach pod koniec dnia. Dochodowość amerykańskiej 10latki podniosła się o ponad 10pb, nieco mniej na krótkim końcu. Pomogły w tym kolejne nieco lepsze od oczekiwań dane z amerykańskiego rynku nieruchomości. Inwestorzy prawdopodobnie obawiają się, że spadek cen najmu może wymagać więcej czasu, to jeden z kluczowych komponentów ciągnących inflację w USA w górę. Wzrosty rentowności na krzywej niemieckiej były mniejsze, poniżej 5pb.
• Presja na SPW utrzymała się również wczoraj. Dochodowości na krótkim i długim końcu podniosły się o ponad 20pb. To nadal efekt utrzymujących się oczekiwań, że banki centralne w regionie będą zmuszone do dalszych podwyżek stóp, pod naporem wysokiej inflacji i presji na lokalne waluty.

Niewielkie pole do ewentualnego wzrostu €/US$.

• Zachowanie pary €/US$ w środę i czwartek pokazuje, że o większe osłabienie dolara będzie trudno. Chociaż np. dane z amerykańskiego rynku nieruchomości pogarszają się, to odbywa się to w wolniejszym tempie niż zakładali inwestorzy. Efektem są ponownie rosnące oczekiwania na podwyżki stóp Fed. Nie wykluczamy kolejnych prób powrotu pary €/US$ bliżej parytetu na przełomie tygodnia, ale szanse na powrót kursu ponad parytet w najbliższym czasie nie są duże. Zakładamy raczej, że wkrótce presja na umocnienie dolara powróci, sprowadzając parę bliżej dołków z września, tj. okolic 0,95.
• Perspektywy kursu €/US$ powinny nieco rozjaśnić się w przyszłym tygodniu. O ile rynek jest przekonany do dalszych zdecydowanych podwyżek stóp Fed, to niejasna jest determinacja EBC do dalszego zacieśnienia polityki pieniężnej. Przyszłotygodniowe posiedzenie Banku powinno ten obraz nieco rozjaśnić. Przeciw amerykańskiej walucie przemawia m.in. spadek ryzyka eskalacji działań zbrojnych Rosji, szczególnie wariantu atomowego, po sugestiach o możliwości prowadzenia rozmów pokojowych. Tym niemniej, dolara nadal wzmacniać powinien jednak dysparytet stóp szczególnie, że oczekiwania na dalsze działania ze strony Fed tylko rosną. Jesteśmy też sceptyczni co do powodzenia ew. rozmów pokojowych między Rosją, a Ukrainą. W efekcie oczekujemy, że €/US$ przejdzie w szeroki trend boczny poniżej parytetu.

Złoty może kontynuować umocnienie.

• Nadal widzimy pole do spadku pary €/PLN do wsparcia na 4,75. Wsparciem dla krajowej waluty są cały czas te same czynniki. Przede wszystkim koszty utrzymywania pozycji przeciw złotemu (szczególnie wobec euro) są bardzo wysokie, a rynek wycenia duże podwyżki stóp NBP. Jednocześnie ogólny sentyment na rynkach nie jest na tyle zły, aby powodować dalsze umocnienie dolara, czy większy odpływ kapitałów z rynków wschodzących. Na razie nie liczymy na większy spadek €/PLN niż wspomniane 4,75. Krajowy bilans handlowy nadal się pogarsza, co będzie skutkować naturalną presją na krajową walutę. Nie spodziewamy się też, aby NBP miał sprostać wysokim oczekiwaniom na dalsze podwyżki stóp, w skali jaka jest wyceniona w stawkach rynku pieniężnego.
• Zachowanie €/PLN pod koniec roku będzie wypadkową otoczenia międzynarodowego (więc w dużej mierze doniesień z wojny na Ukrainie) oraz faktycznych działań ze strony NBP. Kolejne posiedzenia RPP powinny uzmysłowić rynkom, że szanse na więcej niż 50pb dalszych podwyżek stóp w tym cyklu nie są duże. To z kolei oznacza presję na złotego. Według naszych szacunków złoty ciągle wycenia wysoką premię z tytułu wojny i jej spadek mógłby teoretycznie skompensować politykę NBP. Biorąc jednak pod uwagę utrzymanie inicjatywy przez wojska ukraińskie jesteśmy jednak wobec takiego scenariusza raczej sceptyczni. Oznacza to, że kurs €/PLN powinien ten rok zakończyć powyżej obecnych poziomów.

Sytuacja na rynkach długu prawdopodobnie nadal nerwowa.

• Rentowność amerykańskiej 10latki szybko zbliża się do 4,5%. Możliwe, że uda się go osiągnąć już w tym miesiącu, a nie jak zakładaliśmy dotychczas, w dalszej części tego kwartału. Rynek przystosowuje się do potencjalnie większej skali podwyżek stóp Fed i ew. późniejszych obniżek stóp. W ślad za tym idzie m.in. krzywa niemiecka, choć ostatnio w mniejszej skali. W perspektywie końca roku pole do dalszych wzrostów rentowności wyczerpuje się. Nie spodziewamy się, aby rentowność amerykańskiej 10latki była w stanie istotnie przebić się ponad 4,5%. Jednocześnie powinno przy tym dochodzić do spłaszczenia krzywych. Podwyżki stóp Fed i EBC mogą pchać w górę rentowności z krótkiego końca. Na długim spodziewamy się wsparcia ze strony wycenianych szybkich obniżek stóp Fed i stopniowego wygaszania szoku energetycznego w Europie.
• Rynek relatywnie spokojnie przyjął natomiast ogłoszenie dymisji przez premier L. Truss. Np. rentowności brytyjskich 10latek zakończyły dzień słabiej, ale w podobnej skali jak Bund. Kurs €/GBP zakończył dzień bez istotnych zmian. W mediach już wcześniej pojawiały się spekulacje o dymisji premier, stąd umiarkowana reakcja.
• Na krajowym rynku obligacji zmienność powinna pozostać wysoka, z ryzykiem dalszego wzrostu rentowności. Cały czas widać budowanie pozycji na wzrost stóp w całym regionie, nie pomaga też sytuacja na rynkach bazowych pozostaje niekorzystna. Wszystko to nakłada się na generalnie niską płynność SPW.
• W naszej ocenie przekaz po listopadowym posiedzeniu RPP potwierdzi jednak, że polski bank centralny jest najmniej chętny w regionie, aby dokonać zwrotu w swojej polityce. Dlatego rozczarowanie decyzją RPP może być silne, skutkując spadkiem oczekiwań na dalsze podwyżki stóp i umocnieniem krótkich SPW. Na długim końcu ew. spadki dochodowości będą raczej ograniczone, gdyż w tym segmencie powinien szczególnie objawić się negatywny wpływ rynków bazowych, obawy o dużą ekspansje fiskalną w Polsce oraz utrwalenie wysokiej inflacji. W efekcie w perspektywie końca roku spodziewamy się stromienia krzywej.