Serwis ekonomiczny ING

Wiadomości zagraniczne

Trwają działania dyplomatyczne na rzecz ograniczenia konfliktu na Bliskim Wschodzie.

• Wczoraj liderzy europejscy ustalili, że będą przekonywać stronę izraelską, aby wstrzymała swoje działania zbrojne w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu Jordanu. Może to spowodować odroczenie wejścia wojsk na te tereny oraz deeskalację konfliktu, zmniejszając nieco szanse na jego rozlanie na inne kraje Bliskiego Wschodu. Wydaje się, ze jednym z czynników powstrzymujących Izrael przed inwazją jest brak strategii wyjścia. Trwała okupacja Strefy Gazy byłaby czynnikiem generującym nieustanną wrogość i agresywne nastawienie państw arabskich. Z kolei pokonanie Hamasu, a następnie wycofanie się ze Strefy Gazy mogłoby stworzyć grunt pod powstanie nowych, być może nawet bardziej radykalnych grup terrorystycznych na tym obszarze.

Indeksy PMI w Europie i USA nadal poniżej 50pkt.

• Dziś poznamy wstępne szacunki październikowych indeksów PMI po obu stronach Atlantyku. W Europie spodziewamy się niewielkich wzrostów względem września, chociaż nadal oba wskaźniki pozostaną poniżej granicznej wartości 50pkt., która oddziela ożywienie od spadku aktywności, to jednak stopniowa poprawa PMI będzie sygnałem optymistycznym po wielu miesiącach pesymistycznych danych z Eurolandu i dominacji pozytywnych zaskoczeń z USA.
• Prognozujemy, że PMI w przetwórstwie wzrósł do 44,0pkt. z 43,4pkt. miesiąc wcześniej, pozostając na niskich poziomach. Z kolei PMI w usługach wzrósł naszym zdaniem do 49,0pkt. z odpowiednio 48,7pkt.
• W USA prognozy wskazują względną indeksów PMI w okolicach neutralnej wartości 50pkt. We wrześniu ukształtowały się one na poziomie 49,8pkt. w przetwórstwie i 50,1pkt. w usługach.

Dziś kolejna obniżka stóp procentowych na Węgrzech.

• Dziś Narodowy Bank Węgier (NBH) podejmie decyzję w sprawie stóp procentowych. Oczekujemy obniżki głównej stopy procentowej z 13,0% do 12,5% (50pb). PO spadku inflacji we wrześniu do 12,2%r/r, część rynku oczekuje nawet głębszego cięcia stóp (75pb). NBH jasno deklaruje, że celem jest utrzymywanie dodatnich realnych stóp procentowych, aby osiągnąć trwałą stabilność cen. Do końca 2023 główna stopa może zostać obniżona do 11,5%.

Wiadomości krajowe

Dalsza stabilizacja stopy bezrobocia we wrześniu.

• Zgodnie z naszymi i rynkowymi oczekiwaniami we wrześniu stopa bezrobocia rejestrowanego czwarty miesiąc z rzędu pozostała na rekordowo niskim poziomie 5,0%, a liczba bezrobotnych spadła nieznacznie, pomimo zakończenia prac sezonowych. Wzrostu liczby bezrobotnych spodziewamy się dopiero w ostatnich dwóch miesiącach roku, a na koniec roku stopa bezrobocia nie powinna przekroczyć 5,4%.

RPP: Brak podstaw do kolejnej obniżki stóp – P. Litwiniuk.

• Obecnie nie ma podstaw do kolejnej obniżki stóp procentowych – powiedział P. Litwiniuk z Rady Polityki Pieniężnej (RPP). Obecnie stopa referencyjna wynosi 5,75%, a kolejne posiedzenie Rady zaplanowane jest na 7-8 listopada.

Duży wzrost deficytu sektora general government w 2kw23. Dalszy wzrost w 2024.

• Deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych (general government) w 2kw23 wyniósł PLN32,6mld, wobec PLN5,4mld w 2kw22 – poinformował Eurostat. W ujęciu płynnego roku deficyt wzrósł do 4,7% PKB z 3,9% PKB po 1kw23.
• Według notyfikacji fiskalnej w 2024 deficyt sektora wyniesie PLN192,1mld, wobec PLN163,0mld w kwietniowej notyfikacji – podał Eurostat. Oznacza to, że w przyszłym roku deficyt sektora general government przekroczy 5% PKB.

Lepsze od wcześniejszych szacunków wyniki inwestycji w 1poł23.

• GUS opublikował wczoraj kwartalne rachunki narodowe za 2022 i 1poł23, spójne z wcześniejszą rewizją rachunków rocznych. Największe zmiany dotyczą 2022, gdzie wzrost spożycia gospodarstw domowych zrewidowano w górę do 5,2% z 3,3% szacowanych wcześniej, a spożycia publicznego do 0,3% z -2,0%. Wyraźnie zmniejszył się także pozytywny wkład zmiany zapasów do wzrostu PKB. W całym 2022 wzrost gospodarczy wyniósł 5,3%, wobec szacowanego wcześniej wzrostu o 5,1%.
• Urząd statystyczny potwierdził spadek PKB w 1kw23 o -0,3%r/r i  o -0,6%r/r w 2kw23, przy nieco innej jednak strukturze zmian. Wyraźnie lepsze od wcześniejszych szacunków okazały się wyniki inwestycji, które zwiększyły się w 1kw23 o 6,8%r/r (rewizja o +1,3pkt. proc.), a  w 2kw23 o 10,5%r/r (rewizja o +2,6pkt. proc.). W efekcie w górę zrewidowano szacunki popytu krajowego, a obniżył się wkład eksportu netto do zmiany PKB.

Pozytywne zaskoczenie danymi z budownictwa. Szanse na wzrost PKB o 0,5%r/r w 3kw23.

• Produkcja budowlano-montażowa wzrosła we wrześniu o 11,5%r/r (ING: 4,5%; konsensus: 5,9%), po wzroście o 3,5% r/r w sierpniu. To kolejny sygnał odbicia koniunktury. Do infrastruktury (budowy obiektów inżynierii lądowej i wodnej +17,9%r/r), dołączyło odbicie w budowie budynków (+3,9% po -5,0% w sierpniu) i dwucyfrowy (10%) wzrost robót specjalistycznych. Wcześniej produkcja w tych działach notowała dynamikę +11,8%r/r, -5,0%r/r i 0,9%r/r. Poprawę w budownictwie obrazują także dane odsezonowane, tj. +3,7%m/m.
• Utrzymujący się dwucyfrowy wzrost w obszarze wznoszenia obiektów inżynieryjnych wiążemy z inwestycjami publicznymi współfinansowanymi ze środków europejskich. Zgodnie z regułą t+3 rok 2023 jest ostatnim, w którym mogą zostać wykorzystane środki z perspektywy finansowej na lata 2014-20. Koniec perspektywy budżetowej zwykle przynosi kumulację wydatków.
• Odbicie produkcji budynków nie była notowana we wcześniejszych miesiącach, jej obecną poprawę wiążemy z (1) złagodzeniem bufora regulacyjnego, (2) spadkiem oprocentowania nowych kredytów mieszkaniowych w konsekwencji obniżek stóp NBP i oczekiwań na dalsze cięcia oraz (3) uruchomieniem rządowego programu „Kredyt 2%”. Wspomniane czynniki zwiększyły zdolność kredytową potencjalnych pożyczkobiorców i przełożyły się na wzrost popytu na nowe hipoteki. W obliczu perspektyw silniejszego popytu na mieszkania, firmy budowlane będą dążyły do zwiększenia podaży.
• Największą zmiennością w ostatnich miesiącach charakteryzują się roboty specjalistyczne, które obejmują różne etapy procesu budowlanego, od samego jego początku (wyburzenia, niwelacja terenu), po prace związane z końcowymi etapami (instalacje wodne, ciepłownicze, elektryczne etc.). Należy się spodziewać, że wraz z odbudową aktywności w zakresie budowy budynków będziemy obserwować wzrost robót specjalistycznych, zwłaszcza instalacyjnych.
• Ostatnie miesiące przynoszą symptomy odbudowy aktywności w budownictwie, co wpisuje się w ogólny obraz odbicia koniunktury w polskiej gospodarce. Zakładamy kontynuacje dalszego odbicia w produkcji budynków. Sytuacja w budownictwie infrastrukturalnym będzie zależała od szybkiego uruchomienia środków unijnych, w tym KPO. W przeciwnym wypadku mielibyśmy do czynienia ze spadkiem napływu funduszy europejskich względem 2023 (okres przejściowy między perspektywami budżetowymi UE).
• Wrześniowe dane ze sfery realnej okazały się lepsze od naszych prognoz. W efekcie szacujemy obecnie, że wzrost PKB w 3kw23 wyniósł 0,5%. Podtrzymujemy prognozę na 2023 na poziomie 0,4%. W 2024 prognozujemy wzrost gospodarczy na poziomie 2,5% z rosnącymi szansami na lepszy wynik.

Rośnie liczba rozpoczętych budów, spada lokali oddanych do użytkowania.

• Liczba rozpoczętych budów wzrosła we wrześniu o 20,4%r/r, liczba mieszkań oddanych do użytkowania spadła o 24,7%r/r, a liczba pozwoleń na budowę zwiększyła się o 4,2%r/r. W sierpniu liczba rozpoczętych budów mieszkań wzrosła 39,4%r/r, oddanych lokali spadła o 2%r/r, a pozwoleń na budowę zmniejszyła się o 7,5%. Liczba mieszkań w budowie zmniejszyła się we wrześniu o 6,7%r/r, po spadku o 7,7%r/r w sierpniu.
• Na rynku mieszkaniowym widać odpowiedź podaży na zwiększony popyt na kredyty hipoteczne w ostatnich miesiącach. Jednocześnie biorąc pod uwagę wcześniejszy spadek liczby budów i długość realizacji inwestycji, najbliższe miesiące upłyną pod znakiem niższej podaży mieszkań z rynku pierwotnego, co w obliczu zwiększonego popytu generuje presję na wzrost cen.

MF sprzedało obligacje skarbowe za PLN9,0mld.

• Na wczorajszej aukcji Ministerstwo Finansów sprzedało obligacje skarbowe o wartości PLN9,1mld, wobec deklarowanego przedziału sprzedaży PLN6-11mld. Popyt wyniósł PLN10,1mld, a największy udział w sprzedaży miały 5-letnie obligacje stałokuponowe.

BGK szuka inwestorów do finansowania Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych.

• Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) poinformował wczoraj, że prowadzi rozmowy z potencjalnymi inwestorami w sprawie emisji 5-letnich euroobligacji w US$ na rzecz Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. W ramach programu mogą zostać wyemitowane obligacje o wartości €15mld.

Podaż pieniądza wzrosła we wrześniu o 8,3%r/r.

• Podaż pieniądza (M3) wzrosła we wrześniu o 8,3%r/r. Depozyty gospodarstw domowych w ujęciu transakcyjnym wzrosły względem sierpnia o PLN15,8mld, a depozyty przedsiębiorstw PLN9,2mld, co przełożyło się na wzrosty o odpowiednio 13,4%r/r i 12,6%r/r, wobec 13,0% i 12,9% w sierpniu. Kolejny miesiąc widoczne było ożywienie akcji kredytowej w segmencie kredytów dla gospodarstw domowych. Dane transakcyjne wskazują na wzrost kredytów dla gospodarstw domowych o PLN3,0mld (-2,5%r/r vs. -3,2%r/r w sierpniu). Kredyty dla przedsiębiorstw obniżyły się o PLN1,7mld (-1,9%r/r vs. -3,0%r/r w poprzednim miesiącu).

Solidne wzrosty sprzedaży aut na początku października.

• W dwóch pierwszych dekadach października liczba rejestracji aut osobowych i dostawczych wzrosła o 30,7%r/r – poinformował Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego. Dane PZPM sugerują kontynuację odbudowy sprzedaży samochodów, którą obserwujemy w ostatnich miesiącach w danych o sprzedaży detalicznej. Sprzedaż samochodów to ok. 8% całości sprzedaży towarów.

Komentarz rynkowy

Umocnienie euro. Amerykańskie 10-latki osiągnęły 16-letni szczyt rentowności, po czym nastąpiło szybkie umocnienie wspierające euro

• Wczoraj €/US$ zanotował największy wzrost (umocnienie euro) od lipca. Działo się to bez publikacji ważniejszych danych makro. Powodem korekty w długotrwałym trendzie umocnienia dolara mógł być spadek rentowności w USA. W czasie sesji w Europie amerykańskie 10-latki osiągnęły 16-letnie maksimum na poziomie 5%, po czym zanotowały duże umocnienie. Wzrostowi dolara w ostatnich miesiącach towarzyszył systematyczny wzrost długoterminowych stóp w USA, stąd spadek rentowności po osiągnięciu 5% tak bardzo zaszkodził amerykańskiej walucie. Tym bardziej, że na rynku pojawiły się opinie dużych funduszy mówiących, iż zamykają swoje krótkie pozycje w amerykańskich obligacjach, ponieważ kondycja gospodarki USA budzi obawy. To zapewne echo oczekiwanego spowolnienia w USA, w 4kw23. Dodatkowym czynnikiem mogły być również zabiegi krajów europejskich, prowadzące do złagodzenia konfliktu na Bliskim Wschodzie. Wczoraj liderzy europejscy ustalili, że będą przekonywać stronę izraelską, aby ogłosiła przejściowe zawieszenie broni w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu Jordanu. Jeżeli Izrael zastosuje się do sugestii krajów unijnych, rodzi to nadzieje na dalsze odroczenie wejścia wojsk na te obszary oraz złagodzenie konfliktu, zmniejszając nieco szanse na jego rozlanie na inne kraje Bliskiego Wschodu. Te czynniki mogły stać za umocnieniem euro oraz wzrostem kursu €/US$ do 1.0670.
• Powyborczy entuzjazm nieco opadł, ale PLN waha się w trendzie bocznym wspierany przez wzrost €/US$. Rynek walutowy od kilku dni wykazuje większą stabilność niż rynek długu. Obecnie kurs €/PLN stabilizuje się w okolicach 4,46. Inwestorzy czekają na ukonstytuowanie się nowego rządu. Kluczowa dla perspektyw PLN jest kwestia szybkiego podjęcia dialogu z Brukselą w kwestii odblokowania środków z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) oraz konkretne działania w obszarze praworządności, przedstawienie planów fiskalnych na 2024 rok, oraz obsadzenie pozycji ministra finansów.
• W poniedziałek rentowności amerykańskich 10-latek osiągnęły 16-letni szczyt i przebiły poziom 5%. Po czym nastąpił spadek do poziomu około 4,85%. Jednocześnie nastąpiło wypłaszczenie krzywej, ponieważ rentowność amerykańskich 2-latek spadła w mniejszym stopniu niż 10-latek w oczekiwaniu na dzisiejszą aukcje z dużą podażą papierów przekraczającą poprzedni miesiąc. Podobnie niemieckie Bundy zbliżyły się do 3%, po czym umocniły.
• Na polskim rynku długu widać wyczekiwanie na przebieg procesu formowania rządu i projekt budżetu na 2024 rok, pokazujący czy nowy rząd zaplanuje dodatkowe wydatki ponad 225 mld potrzeb pożyczkowych, jakie znalazły się w projekcie na 2024 rok. Wczoraj miała miejsce aukcja obligacji. Podaż długich papierów nie cieszyła się zainteresowaniem inwestorów, co pokazuje że fundusze zagraniczne przyjęły pozycję wyczekującą, zanim wyklaruje się sytuacja i nowy rząd pokaże swoją strategie działania na rynku długu w trudnym 2024 roku. Krzywa dochodowości ponownie wystromiła się, wbrew intuicji. Utrzymają się niższe asset swapy, które wskazują na mniejsze ryzyko kredytowe.

Zmiana trendu na rynku długu w USA może wspierać korektę dolara. Polski rynek walutowy i stopy procentowej czekają na informacje ws nowego rządu i budżetu na 2024 rok.

• Dzisiaj punktem uwagi w Europie będą indeksy PMI z Eurolandu, które mogą kolejny raz odbić się od głębokiego dołka, wspierając wspólną walutę. Dzisiaj także publikacja wyników spółek w USA, w tym technologicznych gigantów. Jeżeli wczorajsze osłabienie giełd się przedłuży może to spowodować dalszy spadek rentowności w USA i podtrzymać spadek dolara.
• Inna ważne wydarzenia to czwartkowa decyzja EBC w sprawie stóp i publikacja wstępnego szacunku amerykańskiego PKB w 3kw23. Oba wydarzenia będą miały miejsce w czwartek. Inwestorzy oczekują, że EBC pozostawi stopy procentowe bez zmian. Z kolei wzrost gospodarczy w USA w ujęciu zannualizowanym będzie bardzo wysoki (zbliżony do 4% kw/kw), wskazując, że seria zaskoczeń mocnymi danymi z USA jest kontynuowana, ale rynek w pełni dyskontuje już ten scenariusz.
• Na polskim rynku długi widać wyczekiwanie. W prasie pojawiają się pierwsze typy kandydatów na stanowisko ministra finansów. Wybór osoby z doświadczeniem rynkowym, a nie polityka, będzie odebrany pozytywnie. Wciąż jednak kluczowe pozostaje ile nowych potrzeb ponad już planowane PLN225mld na 2024 rok zaproponuje nowy minister finansów i jaką strategię działania przyjmie.