Serwis ekonomiczny ING

Wiadomości zagraniczne

USA: Zaostrzenie standardów kredytowych przez banki w 3kw23. Jastrzębi Kashkari z Fed.

• Ankieta Fed nt. sytuacji na rynku kredytowym w 3kw23 wskazuje na dalsze zacieśnienie standardów kredytowych dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych. Tym samym banki częściowo „wyręczyły” FOMC w zacieśnianiu warunków kredytowych dla gospodarki, co negatywnie wpływa na aktywność gospodarczą, ale wspiera proces dezinflacji. Ankieta wskazuje, że standardy kredytowe dla średnich i dużych firm zaostrzyło 33,9% ankietowanych banków po 50,8% w 2kw23, ale należy pamiętać, że zaostrzenie w III kwartale nastąpiło już po istotnym zaostrzeniu kwartał wcześniej.
• Według ankiety popyt na kredyt osłabił się we wszystkich segmentach firm według wielkości oraz we wszystkich kategoriach kredytu mieszkaniowego dla gospodarstw domowych. Przy utrzymaniu obecnych trendów, prawdopodobny jest spadek kredytu bankowego dla gospodarki, który w ostatnich miesiącach zwolnił do niespełna 5%r/r.
• Zacieśnienie warunków kredytowych, wynikające z restrykcyjnej polityki Fed oraz zaostrzenia standardów kredytowych przez banki, wpływa również na pogorszenie jakości kredytów i zwiększa ryzyko osłabienia aktywności gospodarczej. Czynniki te wpływają na niskie oczekiwania na dalsze podwyżki stóp Fed na posiedzeniu FOMC w grudniu czy styczniu. W naszej ocenie Fed już nie podniesie stóp procentowych w obecnym cyklu, a  w połowie 2024 rozpocznie ich obniżki.
• Prezes regionalnego Fed z Minneapolis N. Kashkari stwierdził, że jest zbyt wcześnie, aby ogłosić zwycięstwo w walce z inflacją pomimo pozytywnych sygnałów o ustępowaniu presji inflacyjnej. Według niego, Fed potrzebuje więcej danych, a  w jego ocenie ryzyko nadmiernego zacieśnienia jest lepsze niż ryzyko zbyt małego zacieśnienia.

UE: Komisja Europejska w środę zarekomenduje rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Ukrainą i Mołdawią.

• Według agencji Reuters, w środę Komisja Europejska (KE) zarekomenduje krajom członkowskim rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Ukrainą i Mołdawią. Na bazie pozytywnej rekomendacji rozmowy mogłyby się rozpocząć w przyszłym roku. W ubiegłym tygodniu przewodnicząca KE U. von der Leyen była z wizytą w Kijowie i stwierdziła, że Ukraina spełniła ponad 90% warunków niezbędnych do rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych. Do zaadresowania pozostały m.in. sprawy dot. walki z korupcją i ochroną mniejszości. Formalna decyzja o rozpoczęciu negocjacji może zostać podjęta na szczycie UE w grudniu.

Strefa euro: Inwestorzy w złych, ale lepszych nastrojach w listopadzie. Finalny PMI w usługach zgodnie z flash.

• Wskaźnik nastrojów inwestorów w strefie euro poprawił się w listopadzie do -18,6pkt. z -21,9pkt. w październiku. Konsensus zakładał zmianę w przeciwną stronę (-22,4pkt.). Na zmianę indeksu wpłynęła głównie poprawa wskaźnika oczekiwań do -10,0pkt. w listopadzie z -16,8pkt. w październiku i niewielka poprawa ocen sytuacji bieżącej (-26,8pkt. w porównaniu z -27,0pkt. miesiąc wcześniej).
• Finalny odczyt indeksu PMI w usługach w strefie euro był w październiku identyczny z wstępnym szacunkiem (47,8pkt.) i tym samym słabszy niż w poprzednim miesiącu (48,7%). Również odczyt dla Niemiec (48,2pkt.) był bliski wartości wstępnej (48,0pkt.) po 50,3pkt. we wrześniu. Rozczarował natomiast PMI w usługach – finalnie 45,2pkt. w październiku, wstępnie 46,1pkt., lecz nieco lepiej niż miesiąc wcześniej (44,4pkt.).
• Wczorajsze dane potwierdzają stagnację w gospodarce strefy euro i wspierają oczekiwania na zakończenie cyklu podwyżek stóp EBC.

Niemcy: Rozczarowujący spadek produkcji przemysłowej we wrześniu.

• Optymizm po wczorajszych danych o zamówieniach w niemieckim przemyśle szybko wyparował dziś po danych o produkcji przemysłowej we wrześniu. Spadła ona o -1,4%m/m przy konsensusie -0,1% oraz po takim samym spadku (0,1%) w sierpniu. Największe spadki odnotowały przemysły: samochodowy, elektroniczny i farmaceutyczny. Spadki dotyczyły wszystkich grup towarowych (dobra konsumpcyjne, pośrednie, energetyczne, kapitałowe). Jedynie produkcja towarów związanych z budownictwem nie zmieniła się we wrześniu. W ujęciu rocznym produkcja spadła o 3,7%r/r przy oczekiwaniach na -2,7% oraz po -1,9% miesiąc wcześniej.
• Dzisiejszy odczyt jest zbieżny z opublikowanym wcześniej spadkiem PKB w 3kw23 o 0,1%kw/kw w ujęciu odsezonowanym, wynikającym prawdopodobnie ze spadku konsumpcji prywatnej. Analitycy spodziewają się utrzymania płytkiego spadku PKB Niemiec w 4kw23. Taki wynik przemawia za zakończeniem cyklu zacieśnienia polityki pieniężnej EBC.

Wiadomości krajowe

1. Morawiecki kandydatem Prezydenta na nowego premiera.

• Podczas wczorajszego orędzia Prezydent A. Duda ogłosił, że powierzy misję tworzenia rządu obecnemu premierowi M. Morawieckiemu z Prawa i Sprawiedliwości (PiS), a marszałkiem seniorem podczas pierwszego posiedzenia parlamentu będzie M. Sawicki z Polskiego Stronnictwa Ludowego (PSL).
• Decyzja Prezydenta oraz arytmetyka Sejmowa sugerują, że nowy rząd zostanie wyłoniony dopiero w drugim kroku konstytucyjnym, kiedy kandydata na premiera może wyłonić Sejm. W obecnych uwarunkowaniach wszystko wskazuje na to, że misja M. Morawieckiego zakończy się na wygłoszeniu expose, ale nie zdoła on uzyskać wotum zaufania. W takim scenariuszu nowy rząd powstanie najprawdopodobniej dopiero w grudniu.

Umowa koalicyjna zostanie podpisana do końca tygodnia – D. Tusk.

• Lider opozycji i kandydat na premiera popierany przez Koalicję Obywatelską (KO), Trzecią Drogę (TD) i Nową Lewicę (NL) zapowiedział, że strony będą gotowe do parafowania umowy koalicyjnej przed Świętem Niepodległości, które będzie miało miejsce w sobotę.
• Tusk zapowiedział, że Polska musi jak najszybciej rozpocząć budowę elektrowni jądrowej, która jest niezbędna do bezpiecznej i sprawiedliwej transformacji energetycznej.

NBP: Sygnały poprawy koniunktury, ale perspektywy inflacyjne wciąż niepewne.

• Syntetyczny wskaźnik sytuacji przyszłej pozwala oczekiwać poprawy koniunktury w 4kw23 – wynika z najnowszej wersji raportu Narodowego Banku Polskiego (NBP) „Szybki Monitoring”. Poprawiły się prognozy sytuacji ekonomicznej, popytu (w tym eksportowego) i inwestycji. Nadal utrzymuje się zróżnicowanie perspektyw inwestycji w zależności od wielkości firmy. Duże przedsiębiorstwa są zdecydowanie bardziej optymistyczne niż małe i średnie.
• Nieco pogorszyły się oceny rynku pracy, w tym w zakresie prognoz zatrudnienia i płac. Znacząco obniżył się udział firm prognozujących podniesienie płac w 4kw23. Obniżył się także odsetek przedsiębiorstw planujących podwyżki pensji w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Wciąż są to poziomy wyraźnie powyżej wieloletnich średnich. Wzrosła natomiast przeciętna wysokość planowanych na 4kw23 podwyżek wynagrodzeń. Nieco obniżył się odsetek firm wskazujących na problem wakatów, ale pozostaje on wysoki.
• Po spadku w ostatnich kwartałach, w 3kw23 wzrósł poziom oczekiwań inflacyjnych przedsiębiorstw. Zwiększył się udział przedsiębiorstw prognozujących wzrost inflacji CPI, lub jej utrzymanie się na dotychczasowym poziomie. Obniżył się także udział firm oczekujących spadku inflacji. Badane przedsiębiorstwa oczekują nieco mniejszych trudności z przenoszeniem kosztów produkcji na ceny w 4kw23. Wśród głównych barier rozwojowych firmy nadal na pierwszym miejscu wymieniają rosnące ceny kosztów materiałów i surowców (17%), ale rola tego czynnika systematycznie spada w ostatnich badaniach. Rośnie natomiast liczba wskazań na rosnące koszty pracy (13%), jako głównej bariery.

NBP: Banki planują utrzymanie kryteriów przyznawania kredytów firmom i zaostrzenie gospodarstwom domowym.

• Banki zapowiadają, że w 4w23 utrzymają obecne kryteria przyznawania kredytów dla przedsiębiorstw i zaostrzą je w przypadku gospodarstw domowych – wynika z cyklicznej ankiety NBP „Sytuacja na rynku kredytowym”, skierowanej do przewodniczących komitetów kredytowych. Banki spodziewają się wzrostu popytu na kredyt ze strony gospodarstw domowych i dużych przedsiębiorstw, oraz spadku ze strony sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP).

ZBP: Ponad 30tys. kredytów w ramach programu „Pierwsze Mieszkanie”.

• Według stanu na 2 listopada w ramach programu „Pierwsze Mieszkanie” podpisano 30,4tys. umów kredytowych, a liczba wniosków wyniosła 63,8tys. – poinformowała wiceprezes Związku Banków Polskich (ZBP) A. Wachnicka.

SAMAR: Silny wzrost rejestracji nowych aut w październiku.

• W październiku zarejestrowano 46,4tys. nowych aut osobowych i dostawczych do 3,5t, co stanowi wzrost o 25,3% względem października 2022 i  o 4,1% więcej niż we wrześniu – poinformował instytut SAMAR.
• Wzrost sprzedaży samochodów jest jedyną gałęzią dóbr trwałego użytku gdzie w ostatnim okresie widać wyraźną odbudowę sprzedaży. Jednocześnie w badaniach nastrojów konsumenckich skłonność zakupowa poprawiała się w ostatnich miesiącach, co wraz z odbudową realnych dochodów do dyspozycji powinno stopniowo sprzyjać odbiciu także w innych kategoriach sprzedaży dóbr trwałych.

MF wyemitował obligacje dla uczelni.

• Ministerstwo Finansów wyemitowało obligacje skarbowe przeznaczone dla uczelni o łącznej wartości nominalnej PLN55mln.

Komentarz rynkowy

Spokojnie na rynku walutowym, korekta na długu.

• Zgodnie z oczekiwaniami początek tygodnia nie przyniósł większych zmian na €/US$. Inwestorzy czekają na nowe dane i komentarze z banków centralnych. Tych jednak w tym tygodniu jest mało. Podobnie niewiele działo się na €/PLN. Uwagę zwraca jednak osłabienie złotego wobec HUF pod koniec ubiegłego tygodnia.
• Na bazowych rynkach długu obserwowaliśmy korektę po zeszłotygodniowych spadkach rentowności. Amerykańska i niemiecka 10latka osłabiły się po około 5-6pb, podobnie niemiecka 2latka. W przypadku amerykańskiej 2latki było to już 10pb, ale także spadki rentowności w tym segmencie w ubiegłym tygodniu były większe. W ślad za tym krajowa krzywa także przesunęła się 5-7pb wyżej.

€/US$ nadal w trendzie bocznym, złoty czeka na RPP.

• Do końca tygodnia istotnych danych z głównych gospodarek jest dość mało. Nie spodziewamy się także, aby wystąpienia z Fed, czy EBC dostarczyły coś jakościowo nowego wobec ostatnich posiedzeń obu instytucji. Sugeruje to przejście €/US$ w trend horyzontalny, ale na wyższym poziomie, tj. bliżej 1,07. W perspektywie końca roku spodziewamy się jednak powrotu pary do poprzedniej konsolidacji. Dane z amerykańskiego rynku pracy co prawda rozczarowały, ale koniunktura w USA nadal pozostaje lepsza niż w Europie, a Fed pozostaje bardziej jastrzębi niż EBC.
• Zachowanie złotego w tym tygodniu i być może końcówce roku może zdeterminować decyzja RPP, nowa projekcja inflacyjna i późniejsza konferencja A. Glapińskiego. Widzimy istotne prawdopodobieństwo, że przekaz z NBP będzie mniej łagodny niż spodziewa się rynek. Dałoby to szanse na zejście pary €/PLN nawet do okolic 4,40. Nadal jednak uważamy, że para €/PLN powinna zakończyć ten rok w przedziale 4,40-4,50. Problemem pozostaje m.in. wysoki deficyt na 2024.

Rynek czeka na komunikat z RPP.

• Wczorajsze odbicie rentowności na rynkach bazowych jest raczej nietrwałe. Danych w tym tygodniu jest relatywnie mało i nie powinny one istotnie wpłynąć na oceny perspektyw kolejnych działań Fed, czy EBC. Jest jednak prawdopodobne, że dłuższy trend na umocnienie długu już się rozpoczął. Podaże Treasuries na 4kw23 będą niższe niż rynek się obawiał, a koniunktura w USA prawdopodobnie nieco gorsza, co prawdopodobnie nie pozwoli na dalsze podwyżki stóp Fed.
• W przypadku SPW, szczególnie krótkiego końca kluczowe będzie jutrzejsze posiedzenie RPP. Prawdopodobnie wyższy deficyt budżetowy w 2024 to argument za dużą ostrożnością w łagodzeniu polityki pieniężnej i takiego przekazu spodziewamy się ze strony RPP. Dlatego ,choć rynek już ograniczył oczekiwania na dalsze obniżki stóp, to naszym zdaniem nadal są zbyt wysokie. Dlatego w tym tygodniu spodziewamy się stabilizacji lub wzrostu rentowności na krótkim końcu krzywej SPW oraz złotowych swapów. Może przy tym jednak dojść do dalszego zwężenia asset swapów. W tym tygodniu możemy także poznać zarys umowy koalicyjnej, która będzie zawierać elementy programu co do których jest obecnie zgodność w nowej koalicji, a to przyniesie jakiś sygnały co do przyszłorocznych wydatków.