Serwis ekonomiczny ING

Wiadomości zagraniczne

Inwazja lądowa lzraela na Liban. Ryzyko dla cen ropy naftowej.

• W nocy z poniedziałku na wtorek, wojska izraelskie wkroczyły na obszar południowego Libanu i mają na celu zwalczanie Hezbollahu. Komunikat izraelskiego wojska stwierdza, że operacja ma charakter punktowy, ograniczony do miejsc przygranicznych, a nie pełnoskalowy.
• Dotychczas dalsza eskalacja konfliktu nie wpłynęła to na notowania ropy naftowej, które utrzymują się na poziomie około US$72 za baryłkę. Na ceny ropy wpływa niskie wykorzystanie zdolności wydobywczych ze strony OPEC+ przy jednoczesnym słabym popycie z Chin. Uczestnicy rynku ropy w ograniczonym stopniu biorą pod uwagę ryzyko szerszego rozlania się konfliktu na region czy ataki na infrastrukturę naftową.

Niemcy: Inflacja poniżej 2%. Dziś dane dla całej strefy euro.

• Po korzystnych odczytach inflacji we Francji i Hiszpanii w piątek, wczorajsze dane z Niemiec były podobne. Inflacja konsumencka HICP spadła do 1,8%r/r we wrześniu (po raz pierwszy poniżej 2% od lutego 2021) z 2,0% w sierpniu, a ceny spadły w ujęciu miesięcznym o 0,1%m/m, zgodnie z konsensusem, po -0,2% w sierpniu. Choć niska inflacja wynikała z silnego spadku cen energii (o około 15%r/r w przypadku paliw i 25%r/r w przypadku energii elektrycznej), to widać szeroko zakrojoną dezinflację, także w cenach usług, m.in. rekreacji, edukacji, komunikacji.
• Niemniej jednak wczorajsze dane inflacyjne z Niemiec dostarczają argumentów dla gołębiego skrzydła w Radzie Prezesów EBC.
• Dziś poznamy dane inflacyjne we wrześniu dla całej strefy euro (nasza prognoza 1,9%r/r, po 2,2% w sierpniu, inflacja bazowa 2,7%r/r po 2,8% miesiąc wcześniej).

EBC: Prezes Lagarde sygnalizuje obniżkę stóp w październiku.

• Podczas przemówienia w Parlamencie Europejskim, Prezes EBC Christine Lagarde powiedziała, że EBC jest coraz bardziej pewny siebie w kwestii opanowania inflacji. Przemówienie zbiegło się w czasie ze spadkiem inflacji w strefie euro we wrześniu poniżej celu inflacyjnego 2%.
• Lagarde przyznała, że inflacja może przejściowo wzrosnąć w 4kw24 ze względu na efekt bazy dotyczący cen energii, ale EBC spodziewa się, że w odpowiednim czasie inflacja wróci do celu i zostanie to wzięte pod uwagę na kolejnym posiedzeniu 17 października. Instrumenty rynkowe wyceniają obecnie obniżkę o 25pb z prawdopodobieństwem prawie 90%.
• Lagarde spodziewa się stopniowego ożywienia w strefie euro, w dużej mierze dzięki wydatkom konsumpcyjnym, wynikającym z umocnienia dochodów realnych.

USA: Prezes Fed Powell o możliwych dwóch obniżkach stóp Fed po 25pb w tym roku. Bostic otwarty na kolejne cięcie o 50pb przy pogorszeniu rynku pracy.

• Podczas wczorajszego przemówienia, prezes Fed Jerome Powell zasygnalizował dwie obniżki stóp Fed po 25pb w tym roku. Stwierdził, że ostatnia agresywna obniżka o 50pb nie powinna być interpretowana jako znak, że kolejne ruchy będą podobne. Powell przypomniał, że Fed stara się zrównoważyć obniżanie inflacji i wspieranie rynku pracy i  z czasem polityka Fed stanie się bardziej neutralna. Kolejne decyzje będą podejmowane z posiedzenia na posiedzenie.
• Fed skupił ostatnio swoją uwagę na rynku pracy, który według Powella jest solidny, ale wyraźnie ochłodził się w ciągu ostatniego roku. Według niego nie jest potrzebne dalsze ochłodzenie rynku pracy, aby osiągnąć cel inflacyjny 2%.
• Natomiast Prezes Atlanta Fed Raphael Bostic powiedział, że jest otwarty na kolejną obniżkę o 50pb, jeśli rynek pracy nieoczekiwanie się pogorszy. W scenariuszu bazowym zakłada stopniowe łagodzenie polityki pieniężnej do poziomu 3-3,25% do końca 2025.
• Wreszcie Prezes Chicago Fed Austan Goolsbee uniknął deklaracji odnośnie mniejszej lub większej obniżki na kolejnym posiedzeniu, stwierdził, że najważniejsza jest normalizacja stóp procentowych w ciągu najbliższego roku. Goolsbee wyraził zaniepokojenie ryzykiem strajku pracowników portowych na wschodnim wybrzeżu i rejonie Zatoki Meksykańskiej, który może prowadzić do zaburzeń w łańcuchach dostaw.
• Kolejne posiedzenie Fed odbędzie się 6-7 listopada. Instrumenty rynkowe wyceniają 34pb obniżki i łącznie 70pb do końca roku.

Dziś finalne przemysłowe PMI. Z USA – przemysłowe ISM oraz wakaty wg JOLTS. 

• Dziś poznamy finalne PMI za wrzesień w przemyśle w Europie Zachodniej i USA oraz ISM za wrzesień w przemyśle w USA (nasza prognoza 48pkt. po 47,2pkt. miesiąc wcześniej). Zostaną również opublikowane wakaty w USA wg JOLTS w sierpniu (nasza prognoza 7,7mln, poprzednio 7,673mln). Zaplanowane są także wystąpienia przedstawicieli EBC (de Guindos, Nagel, Rehn) i Fed (Bostic).

Wiadomości krajowe

Trzeci miesiąc z rzędu poprawy w polskim PMI.

• Wskaźnik PMI w polskim przetwórstwie wzrósł we wrześniu do 48,6pkt. z 47,8pkt w sierpniu. Trzeci miesiąc z rzędu poprawy sugeruje, że spadek w polskim przemyśle wytraca tempo. Zaczyna hamować spadek nowych zamówień i produkcji, a poziom zatrudnienia stabilizuje się. Presja inflacyjna pozostaje niska. Pozytywem jest fakt, że oceny sytuacji w polskim przetwórstwie poprawiają się pomimo systematycznie pogarszających się ocen dla gospodarki Niemieckiej i słabej kondycji europejskiego przemysłu.

Znaczący wzrost inflacji CPI we wrześniu. Inflacja bazowa pozostaje wciąż uciążliwie wysoka. Polska ma zaległości w walce z inflacją. Obniżki NBP nastąpią później niż za granicą.

• Inflacja CPI wzrosła we wrześniu do 4,9%r/r z 4,3% w sierpniu. W porównaniu do sierpnia ceny konsumpcyjne wzrosły o 0,1%m/m, w tym żywność i napoje bezalkoholowe podrożały o 0,2%m/m, ceny paliw spadły o 3,4%m/m, a ceny nośników energii wzrosły nieznacznie (0,2%m/m). Szacujemy, że wyraźnie rosły ceny w kategoriach bazowych, w tym ceny w edukacji.
• Duża część wzrostu rocznego wskaźnika inflacji jest związana z efektem bazowym. We wrześniu 2023 ceny spadły o 0,4%m/m, m.in. z uwagi na obniżki w ochronie zdrowia (spadek cen leków po wprowadzeniu nowej listy refundacyjnej i darmowymi specyfikami dla osób starszych i dzieci). Spadły także ceny prądu, gdyż podniesiono limit zużycia energii do którego można było korzystać z zamrożonych cen.
• Szacujemy, że m.in. z uwagi na wspomniane efekty bazowe w kategorii „zdrowie” inflacja bazowa (z wyłączeniem cen żywności i energii) wzrosła we wrześniu do ok. 4,2-4,3%r/r z 3,7%r/r w sierpniu. Oprócz bazy statystycznej inflację bazową podbijał wzrost cen w edukacji, gdzie we wrześniu ujawniły się efekty wcześniejszych podwyżek płac nauczycieli w sektorze publicznym, co m.in. przełożyło się na ceny zajęć dodatkowych (korepetycje, kursy językowe, etc.).
• Do końca roku inflacja pozostanie na podwyższonym poziome i będzie blisko 5%r/r. Z początkiem roku będziemy świadkami dalszego wzrostu inflacji, ale jego skala jest wysoce niepewna i  w dużej mierze uzależniona od decyzji politycznych w zakresie dalszych działań osłonowych w zakresie cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych. W życie wejdą także nowe stawki akcyzy na papierosy. Uciążliwie wysoka pozostaje także inflacja bazowa, w 2poł24 i 1poł25 utrzyma się powyżej 4%r/r, m.in. z powodu dynamicznego wzrostu kosztów pracy w ostatnich latach.
• Polska ma zaległości w walce z inflacją. Dlatego w RPP opóźnia się dyskusja o rozpoczęciu łagodzenia polityki pieniężnej, inaczej niż w wielu krajach rozwiniętych i naszym regionie (CEE). Taki trend obniżek stóp procentowych może wywierać presję na złagodzenie retoryki Rady. Listopadowa projekcja NBP będzie prawdopodobnie oparta na niepewnych założeniach (m.in. brak rozstrzygnięć w kwestii cen energii od początku 2025), więc w ocenie Rady dopiero marcowa projekcja inflacyjna przedstawi wiarygodny obraz przyszłej ścieżki inflacji. Dlatego spodziewamy się, że do końca 2024 stopy procentowe pozostaną bez zmian, a pierwszej obniżki stóp NBP o 25pb spodziewamy się w 2kw25. W przyszłym roku oczekujemy spadku stopy referencyjnej łącznie o 100pb do 4,75% na koniec 2025.

URE: Od stycznia wraca (podwyższona) opłata mocowa, co podbije rachunki za prąd.

• Od stycznia 2025 wraca opłata mocowa, która decyzją ustawodawcy nie była pobierana w 2poł24 – poinformował Urząd Regulacji Energetyki (URE). Dla gospodarstwa domowego zużywającego 1200-2800 kWh miesięczna stawka wyniesie PLN11,44, wobec PLN10,64 w 1poł24. Wprowadzona od 2021 opłata mocowa to wynagrodzenie dla wytwórców energii za gotowość dostarczania mocy do sieci.
• Szacujemy, że przywrócenie opłaty mocowej podniesie wysokość przeciętnego rachunku za energię elektryczną od stycznia przyszłego roku o ok. 7%, dodając ok. 0,3pp do inflacji CPI.

GUS: Polska w wieloletnim kryzysie demograficznym.

• W ocenie GUS odnotowany w 2023 spadek liczby urodzeń potwierdza, że Polska wkroczyła w okres kolejnego kryzysu demograficznego (poprzedni miał miejsce w latach 1997-2007), ale tym razem prawdopodobnie będzie miał charakter dłuższej tendencji. Stabilny rozwój demograficzny wymaga, aby na każde 100 kobiet w wieku 15-49 lat przypadało średnio co najmniej 210-215 urodzonych dzieci, a obecnie w Polsce jest to ok. 116 dzieci. Urząd statystyczny zwraca uwagę, że długotrwałe utrzymywanie się wskaźnika dzietności istotnie poniżej 2 grozi wejściem w tzw. pułapkę niskiej płodności, z której wyjście jest bardzo trudne.
• Z projekcji demograficznej GUS wynika, że do 2060 liczba ludności Polski obniży się o 6,7mln osób wobec 2023, a mediana wieku ludności wyniesie ponad 50,3 lata, czyli ok. 7lat więcej niż w 2023. Największy wpływ na depopulację będzie miał fakt, że w wiek największej umieralności systematycznie będą wchodzić roczniki należące z wyżu demograficznego lat 80tych XX wieku (obecni 40-latkowie).
• GUS zwrócił uwagę, że stale rośnie liczba urodzeń dzieci przez cudzoziemki, które osiedlają się w Polsce. Liczba urodzeń przez matki bez obywatelstwa polskiego (głównie Ukrainki, Białorusinki i Rosjanki) wzrosła ponad dziesięciokrotnie i  w 2023 stanowiła 6,7% wszystkich urodzeń żywnych (5,5% w 2022 i 2,7% w 2021).

Duże podaże długu w 4kw24. Możliwa oferta euroobligacji. Przetargi sprzedaży obligacji FPC.

• W 4kw24 Ministerstwo Finansów (MF) planuje przeprowadzenie 6-7 przetargów sprzedaży obligacji z łączną podażą PLN40-60mld oraz 1-2 przetargi zamiany. MF nie wyklucza także emisji publicznych obligacji na rynkach zagranicznych.
• W październiku planowane są 3 przetargi sprzedaży obligacji (9, 23 i 29 października) z łączną podażą PLN16-32mld. Nie są planowane przetargi zamiany. MF nie planuje także przetargów bonów skarbowych.
• Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) planuje w 4kw24 przeprowadzenie 4 przetargów sprzedaży obligacji na rzecz Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 (FPC). Planowane daty emisji to 3 i 16 października, 7 listopada i 2 grudnia.
• W sierpniu udział inwestorów zagranicznych w polskich obligacjach obniżył się o PLN2mld do PLN143,8mld (13,2% obligacji ogółem), podczas gdy w poprzednich dwóch miesiącach inwestorzy zagraniczni zwiększyli swoje zaangażowanie w obligacje emitowane na krajowym rynku łącznie o PLN13,3mld.
• Na koniec września na rachunkach budżetowych znajdowało się ok. PLN145mld – poinformował wiceminister finansów J. Drop. Na koniec sierpnia na rachunkach znajdowało się PLN153,6mld.

NBP: Pomimo wysokich stóp procentowych utrzymuje się popyt na hipoteki.

• W sierpniu banki udzieliły kredytów na nieruchomości mieszkaniowe za PLN5,9mld, wobec PLN6,7mld w lipcu – wynika z danych Narodowego Banku Polskiego (NBP). W sierpniu 2023 udzielono nowe kredyty hipoteczne na kwotę PLN4,8mld. Średnie oprocentowanie kredytów mieszkaniowych wyniosło w sierpniu 7,84%, wobec 7,93% w lipcu.

Komentarz rynkowy

Rynki na razie czekają na dane, szczególnie z USA.

• Kurs €/US$ utrzymuje się w trendzie bocznym. Euro znalazło się wczoraj pod pewną presją po danych inflacyjnych m.in. z Niemiec, ale ewidentnie uwaga rynków pozostaje skupiona na USA. Złoty stopniowo osłabia się, kurs €/PLN zanotował dołek w okolicach 4,2550 po ogłoszeniu pakietu stymulacyjnego w Chinach, ale obecnie kurs jest już przy 4,2850.
• Bazowe rynki długu rozpoczęły tydzień niewielkimi zmianami. Inwestorzy prawdopodobnie czekają na kluczowe dane publikowane w tym tygodniu, szczególnie piątkowe payrolls. O ile na długich SPW poniedziałek nie przyniósł większych zmian, to pewnym zaskoczeniem dla rynku okazały się polskie dane o inflacji (o szczegółach piszemy w wiadomościach krajowych). Dochodowość np. 2latki wzrosła o około 7pb.

Dane z USA ryzykiem dla dolara.

• Poniedziałek praktycznie nie zmienił naszej oceny rynku walutowego. W tym tygodniu para €/US$ powinna przetestować 1,12. Dość prawdopodobny jest wzrost do 1,1250. Liczymy raczej na rozczarowanie danymi z USA, m.in. piątkowymi payrolls. Mamy też kilka wystąpień przedstawicieli banków centralnych, ale po deklaracjach Fed i EBC rynek powinien głównie skupiać się na danych.
• Obecna korekta / wzrost €/PLN powinien okazać się krótkotrwały, o ile kurs €/US$ faktycznie wróci do wzrostu. Para €/PLN nie przełamała poziomów sugerujących zmianę aktualnego trendu bocznego. Przy ew. osłabieniu dolara, sugeruje to powrót €/PLN bliżej ostatnich dołków, na 4,2550. Naszym zdaniem powrót €/PLN utrzyma się bliżej 4,25 na krótko, bo mamy solidne oczekiwania na obniżki stóp w kraju (i to mimo np. ostatniego zaskoczenia inflacją).

Wzrost spreadu SPW do krzywej niemieckiej.

• W dalszej części tygodnia liczymy na spadki rentowności na rynkach bazowych, przede wszystkim w USA. Publikowane w najbliższych dniach dane, np. piątkowe payrolls, powinny potwierdzić stopniowe hamowanie koniunktury, uzasadniając dalsze cięcia Fed. Ogłoszony w poprzednim tygodniu pakiet stymulacyjny w Chinach daje nadzieję na nieco szybszy wzrost w tym kraju. Skutki dla Europy czy USA mogą być mocno ograniczone.
• SPW w tym tygodniu powinny radzić sobie słabiej od np. długu niemieckiego. Z jednej strony ostatnie dane o inflacji z kraju potwierdzają, że na obniżki stóp NBP jeszcze poczekamy. Z drugiej, przed większymi zakupami, szczególnie z zagranicy, zniechęca perspektywa dużych podaży SPW w 2025. Posiedzenie RPP prawdopodobnie potwierdzi wcześniejszą zmianę nastawienia Rady (choć mogą pojawić się odwołania do ostatnich danych o inflacji), więc na rynek powinno mieć ograniczony wpływ.