Serwis ekonomiczny ING

Wiadomości zagraniczne

KE: Unijny instrument pożyczkowy SAFE na inwestycje obronne zatwierdzony przez kraje członkowskie.

• Przewodnicząca KE Ursula von der Leyen napisała, że instrument SAFE został zatwierdzony przez kraje członkowskie.
• W ramach SAFE, KE będzie zadłużać się na rynkach finansowych i udzielać pożyczek krajom członkowskim na rzecz zwiększenia inwestycji w obronność. 35 proc. środków w ramach SAFE będzie mogło być przeznaczane na komponenty pochodzące z krajów spoza UE. 65 proc. komponentów produktu końcowego będzie musiała pochodzić z krajów członkowskich, Ukrainy, państw EFTA, Norwegii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii.
• Program SAFE stanowi €150mld w łącznym pakiecie €800mld w ramach Re-Arm Europe/Readiness 2030, na pozostałą część składają się wydatki krajów członkowskich, inne finansowanie unijne i  z EBI oraz finansowanie komercyjne.

USA: Izba Reprezentantów ma dziś głosować nad ustawą podatkową Trumpa.

• Po ożywionej dyskusji w ostatnich dniach, dziś Izba Reprezentantów ma głosować nad ustawą podatkową Trumpa. Zakłada ona m.in. zapowiadane w kampanii ulg w podatkach stanowych i lokalnych i cięcia wydatków, m.in. na Medicaid czy subsydia na cele środowiskowe wprowadzone przez Joe Bidena.
• „One, Big Beautiful Bill Act” zakłada rozszerzenie wielu ulg podatkowych wprowadzonych w 2017 (inaczej wygasłyby z końcem 2025 roku), min. odpisy podatkowe na dzieci, ale także nowe elementy czyli likwidację podatków na napiwki i nadgodziny. Po stronie cięć wydatków, oszczędności w takich obszarach jak Medicaid czy subsydia na czystą energię są w części kompensowane przez wzrost wydatków na ochronę granic czy ulgi podatkowe dla biznesu.
• Rynki finansowe obawiają się o wpływ polityki fiskalnej Trumpa na deficyt budżetowy i gospodarkę amerykańską. Szacunki niezależnego Committee for a Responsible Budget sugerują wzrost długu publicznego USA z około 98%PKB w 2024 do 125%PKB w 2035 i zakładają stopniowy spadek deficytu budżetowego z 6,4%PKB w 2024 do 3%PKB dopiero za 10 lat.
• Jednak kombinacja spowolnienia gospodarczego, zwiększania deficytu (co prawda wiele zmian obciąży budżet dopiero w 2028 roku) z już wysokiego poziomu oraz downgrade ratingu przez Moody’s spowodowały istotne podkopanie zaufania do aktywów amerykańskich. Od paru dni ponownie obserwujemy jednoczesne osłabienie dolara i amerykańskich obligacji rządowych. To zmiana paradygmatu, dotychczas w takich warunkach dolar zyskiwał na wartości, ale Trump podkopał zaufanie do aktywów dolarowych.

Dziś wstępne wskaźniki PMI za maj. Bez oczekiwań na istotne zmiany.

• Dziś poznamy kluczową publikację danych w tym tygodniu - wstępne odczyty wskaźników PMI w maju. Prognozy, w tym dla strefy euro, nie zakładają jednak istotnych zmian w stosunku do kwietnia. Również dziś zostanie opublikowany niemiecki barometr Ifo, konsensus zakłada niewielką poprawę w stosunku do kwietnia.

 

Wiadomości krajowe

Roczna dynamika produkcji budowlano-montażowej wciąż „pod kreską” w kwietniu?

• Dziś o godzinie 10:00 Główny Urząd Statystyczny opublikuje dane o produkcji budowlano-montażowej w kwietniu. Szacujemy, iż dynamika produkcji wyniesie -0,6%r/r wobec konsensusu na poziomie
  -0,9% i -1,1% w marcu. Sektor budowlany wciąż pozostaje pod presją wysokich stóp procentowych i stopniowo rozwijającej się fazy projektów infrastrukturalnych współfinansowanych z środków Unii Europejskiej.

Polska produkcja mozolnie odrywa się od stagnacji przemysłu w regionie.

• W kwietniu produkcja przemysłowa wzrosła o 1,2%r/r, powyżej oczekiwań (ING: -1.3%; konsensus: -0,4%) oraz kontynuowała wzrost z marca (2,4%r/r). To bardzo pozytywny sygnał, bo przemysł zanotował wzrost pomimo negatywnego wpływu kalendarza (w tym roku święta w kwietniu, co dawało opcję dodatkowych dni wolnych) oraz wysokiej bazy z ub. roku. Także spojrzenie na region Europy Środkowej i Wschodniej pokazuje, że Polska mozolnie "odrywa się" od stagnacji przemysłu w innych krajach.
• Widzimy trzy motory ożywienia przemysłu. Rosną branże związane z przygotowywanym boomem inwestycji publicznych, w sektorach zbrojeniowych (raczej naprawy) oraz różnych branżach eksportowych. To ostatnie, to odzwierciedlenie niewielkiej poprawy w niemieckim przemyśle, związanej z kupowaniem "na zapas" przed obawami wejścia w życie wysokich ceł amerykańskich.

Wyraźne odbicie tempa wzrostu płac w kwietniu, ale spadkowy trend powinien być kontynuowany.

• Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wzrosło w kwietniu o 9,3%r/r, po wzroście o 7,7%r/r w marcu i wyniosło PLN9045. Wynik był lepszy od naszych oczekiwań i konsensusu rynkowego (odpowiednio 8,0% i 8,1%). Zwraca uwagę wysoki wzrost płac w energetyce (19,0%r/r po spadku o 2,3%r/r w marcu) oraz wzrost dynamiki wynagrodzeń w górnictwie (7,1%r/r vs. 4,8%r/r) i przede wszystkim solidny wzrost płac w przetwórstwie (9,0%r/r vs. 8,3%r/r). Dynamicznie rosną płace w sektorach usługowych. Spodziewamy się, że trend spadkowy wzrostu płac będzie kontynuowany w kolejnych miesiącach, chociaż nie należy oczekiwać, że będzie liniowy i dynamika wynagrodzeń będzie się obniżała w każdym miesiącu.
• Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw spadło w kwietniu o 0,8%r/r (ING i konsensus: -0,9%r/r) po spadku o 0,9%r/r w marcu. W porównaniu do marca liczba etatów zwiększyła się o 3tys. do 6447tys. Presję na poziom zatrudnienia wywiera kurcząca się podaż pracy, jednak spodziewamy się, że intensyfikacja aktywności inwestycyjnej powinna podbić popyt na pracę w drugiej części roku, co może przynieść odwrócenie trendu spadkowego w zatrudnieniu. Kwietniowe dane nie zmieniają ogólnego obrazu rynku pracy. Presja płacowa zmniejszyła się, a wynagrodzenia rosną w jednocyfrowym tempie, po dynamicznych dwucyfrowych wzrostach w poprzednich trzech latach. Stopa bezrobocia pozostaje blisko rekordowo niskich poziomów pomimo spadku zatrudnienia.
• Najważniejsze wnioski z pierwszych danych za kwiecień to powrót gospodarki do ożywienia. początek 2kw25 wygląda lepiej niż 1kw25. Wzrost produkcji o 1,2%r/r, powyżej oczekiwań, to bardzo pozytywny sygnał. Lepsze od oczkiwań dane o zatrudnieniu mogą być sygnałem zmiany trendu na rynku pracy, po wielu miesiacach spadku zatrudnienia, także w ujęciu odsezonowanym, tym razem zatrudnienie wzrosło. Za wzrostem tempa płac stoją m.in. podwyżki w górnictwie, a więc decyzje nierynkowe. Zakładamy, że tempo płac nie będzie przespieszało w kolejnych miesiącach.
• Ogólna wymowa tych danych przemawia za naszym scenariuszem zakładającym brak cięcia stóp w czerwcu a potem przejście na obniżki po 25pb, do końca roku. Coraz więcej sygnałów wskazuje, że kumulacja projektów z KPO wystąpi w 2026 roku a  z nią impuls wzrostowy cen surowców, ale nie konsumpcji. Stąd RPP powinna dostarczyć więcej cięć w 2025 niż 2026 roku, co też zakładamy. Wciąż uważamy, że łączna skala obniżek w tym roku wyniesie 125pb, inaczej realna stopa procentowa wzrosłaby zacieśniając dodatkowo politykę pieniężną.

P.Litwiniuk: Liczba ryzyk dla inflacji uprawdopodabnia kolejne zmiany stóp procentowych dopiero jesienią.

• W ocenie członka Rady Polityki Pieniężnej obniżka stóp procentowych w lipcu nie jest wykluczona, ale liczba ryzyka dla inflacji uprawdopodabnia kolejne cięcie stóp procentowych dopiero jesienią. Jednocześnie – zdaniem P.Litwiniuka – w dalszej części roku, w zależności od napływających danych, możliwe są 2-3 obniżki z rzędu po 25bp lub jedno większe dostosowanie. Przypomnijmy, iż w maju RPP obniżyła stopy procentowe o 50bp do 5,25% w przypadku stopy referencyjnej.

MinFin: JST zamknęły I kw. 2025 roku rekordową nadwyżką budżetową. Luka VAT w 2024 roku spadła.

• Według danych ze sprawozdań, budżety jednostek samorządu terytorialnego (JST) za I kwartał 2025 roku zamknęły się zbiorczo nadwyżką budżetową w kwocie PLN41.314mld (co jest historycznie najwyższym wynikiem budżetowym JST po I kwartale), przy planowanym przez samorządy w skali roku budżetowego deficycie w wysokości PLN38.572mld. Wyniki wykonania budżetów JST są dobrym symptomem poprawiającej się sytuacji finansowej samorządów. Wynikają one przede wszystkim z reformy wprowadzonej nową ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
• Wczoraj ponadto minister finansów A.Domański poinformował, iż luka VAT w Polsce spadła w 2024 roku do 6,9% z 13,5% w 2023.

Polska złożyła zamówienie na 788 rakiet Patriot za US$5,8mld.

• Z informacji Kongresu USA wynika, że polski rząd złożył ofertę kupna 788 rakiet Patriot za US$5,8mld. Jej zrealizowanie podniosłoby wartość polskiego zamówienia baterii Patriot do US$16,3mld. Zamówienie będzie przedmiotem przeglądu przez Kongres i wymaga zgody Departamentu Stanu.

MFiPR: Projekt nowego budżetu UE po 2028 w lipcu. Zakontraktowano PLN100mld z KPO.

• Minister Funduszy i Polityki Regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz powiedziała, że w lipcu Komisja Europejska zaprezentuje wstępny projekt unijnego budżetu polityki spójności po 2028 roku. Polska uważa, że powinno być w nim więcej środków na politykę spójności niż w obecnym budżecie 2021-27 i sprzeciwia się centralizacji ich wydatkowania.
• Pełczyńska-Nałęcz podała, że Polska podpisała 758tys. umów na wykorzystanie środków z KPO o wartości PLN100mld. Dodała, że pozostało do zakontraktowania PLN168mld.
• W naszej ocenie, rosnące kontraktowanie zwiększa szanse na przyśpieszenie wypłat z KPO do finalnych beneficjentów w 2poł25, który – na podstawie skromnej informacji ze strony ministerstwa – pozostaje stosunkowo niski i wynosi około PLN20mld wypłat z grantów KPO z łącznej dostępnej puli prawie PLN110mld grantów. Deadline na ich wykorzystanie upływa latem 2026.

MKiŚ: Umowy z KPO na modernizację sieci dystrybucyjnych o wartości około PLN40mld.

• Minister Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska powiedziała, że do tej pory podpisano umowy pożyczek z KPO o wartości PLN40mld na modernizację sieci elektroenergetycznych z głównymi dystrybutorami energii elektrycznej.
• W naszej ocenie, zwiększenie wydatków na sieci jest kluczowe dla większej integracji OZE w systemie energetycznym. Była ona zapowiadana w projekcie Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu z października 2024 oraz długoterminowym planie inwestycyjnym Polskich Sieci Energetycznych S.A. z początku 2025.

Komentarz rynkowy

Rynek FX: Przecena dolara pogłębia się.

• Od początku tygodnia dolar pozostaje pod presją sprzedających, co jest reakcją na obniżenie przez agencję Moody’s ratingu USA z uwagi na narastającą presję fiskalną. Wczoraj kurs €/US$ wzrósł przejściowo do 1,1362, a więc blisko formułowanego przez nas w poprzednich raportach celu (1,1380 tj. szczyty z kwietnia). Weryfikatorem wzrostu notowań będą dzisiejsze wstępne dane o indeksach PMI w gospodarkach strefy euro. W przypadku silniejszej od oczekiwań poprawy kondycji sektora przemysłowego i usługowego strefy euro liczymy na utrzymanie trendu zwyżki €/US$. Tym bardziej, iż przecenę dolara potęgują zawirowania na rynku Treasuries – o czym szerzej piszemy poniżej w sekcji rynku FI. Podsumowując, amerykańska waluta pozostaje pod presją a zaufanie inwestorów do dolara „podkopały” wydarzenia ostatnich tygodni (wzrost protekcjonizmu, plany obniżek podatków, niepewność co do przyszłych decyzji administracji D.Trumpa).
• Kurs €/PLN koncentrował się wczoraj wokół poziomu 4,24 pozostając niewrażliwy na zmiany rynku €/US, gdzie odnotowano trzeci z rzędu dzień wzrostów. Na krajowym rynku walutowym widać wyraźne uspokojenie notowań w stosunku do pierwszych nerwowych reakcji na wynik I tury wyborów prezydenckich w Polsce. Obecnie dominuje wyczekiwanie na nowe istotne informacje. Takimi – zgodnie z naszymi oczekiwaniami – nie okazały się wczorajsze dane z polskiej gospodarki. Mimo, iż były one nieco odmienne od konsensusu, to nie wpłynęły na rynkowe oczekiwania dotyczące ścieżki cięć stóp procentowych w kolejnych miesiącach. Inwestorzy konsekwentnie zakładają lipiec jako moment na kolejną obniżkę kosztu pieniądza (o 25bp). Dziś, ale i na koniec tygodnia oczekujemy rozbudowy przez kurs €/PLN trendu horyzontalnego skupionego wokół poziomu 4,24.

Rynek FI: Na rynku Treasuries dominują sygnały „sell America”

• Na rynku obligacji amerykańskich nasila się odwrót inwestorów od Treasuries. Wczoraj dochodowość 30-letniego długu skarbowego z impetem przekroczyła psychologiczną barierę 5,0% i sięgnęła najwyższego poziomu od 2023 roku (5,09%), ale jednocześnie jest o krok od 20-letniego maksimum. Źródłem przeceny Treasuries pozostają napięcia fiskalne towarzyszące planom przedłużenia obniżek podatków w wersji bardziej radykalnej niż początkowo sądzono. Reakcją na rynku pierwotnym była wczorajsza nieudana aukcja sprzedaży 20-letniego długu, na który zgłoszono dość skromny popyt. W efekcie zarówno od strony fundamentalnej, jak i technicznej (po przebiciu wspomnianej bariery 5,0%) rośnie prawdopodobieństwo dalszej przeceny amerykańskiego długu. Odmienne nastroje towarzyszą natomiast wycenie długu w strefie euro. Co prawda dochodowość Bunda w środę wzrosła, ale skromniej tj. o 3bp do 2,64%. W Europie dominuje wyczekiwanie na dzisiejsze – najważniejsze w tym tygodniu – wstępne dane o indeksach PMI.
• Dochodowość długiego końca krajowej krzywej koncentruje się w okolicy 5,52% a więc 1,5-miesiecznego maksimum, na którym znalazła się wraz z zaskoczeniem wynikami I tury wyborów prezydenckich. Krajowy dług pozostaje odporny na ruchy rynków bazowych, w szczególności silnie zwyżkującego w rentowności długu USA. Na POLGBs dominują czynniki krajowe. Po wspomnianych wynikach I tury wyborów prezydenckich, czy komentarzy przedstawicieli Rady Polityki Pieniężnej (wczoraj P.Litwiniuk zasugerował kolejne cięcie stóp procentowych „na jesieni”) istotny dla kierunku zmian SPW będzie także wynik dzisiejszego przetargu. Wbrew pierwotnym planom podaży dziś resort finansów zaoferuje skromniejszą ofertę obligacji (przedział PLN6-10mld a nie PLN6-12mld jak początkowo zakładano). W naszej ocenie, przetarg powinien cieszyć się sporym zainteresowaniem, a zebranie pełnej puli nie powinno stanowić problemu z racji bieżących atrakcyjnych (zwłaszcza biorąc pod uwagę scenariusz stóp procentowych NBP) poziomów rentowności. Niewątpliwym wsparciem dla strony popytowej w kolejnych dniach będzie zbliżający się moment wykupu obligacji WZ0525 (kwota ok. PLN13,6mld).