Serwis ekonomiczny ING

Wiadomości zagraniczne

Wojna na Bliskim Wschodzie: Obawy o eskalację i włączenie USA do ataków na cele w Iranie.

• Wczoraj była kontynuowana wymiana ognia – ataki rakietowe Iranu na Izrael, w tym Tel Awiw, i lotnictwa izraelskiego na Teheran i inne cele. Portal Axios podał, że Donald Trump rozważa włączenie USA do wojny przez atak na irańskie obiekty nuklearne, w szczególności na podziemne zakłady do wzbogacania uranu w Fordo. USA zwiększyły liczbę myśliwców w regionie Bliskiego Wschodu.

USA: Czarny wtorek w danych z gospodarki. Dziś decyzja Fed ws. stóp procentowych.

• Wczorajsze dane z amerykańskiej gospodarki rozczarowały. Sprzedaż detaliczna spadła w maju o 0,9%m/m, po -0,1% w kwietniu (po rewizji w dół z +0,1%) oraz przy -0,6% według konsensusu. Po wyłączeniu środków transportu, sprzedaż spadła o 0,3%, przy oczekiwaniach na -0,2%.
• Produkcja przemysłowa skurczyła się w maju o 0,2%m/m, po +0,1% w kwietniu i poniżej oczekiwań zakładających brak zmian (0,0%). Wykorzystanie mocy produkcyjnych spadło do 77,4% w maju z 77,7% miesiąc wcześniej.
• W czerwcu pogorszyły się nastroje firm budowlanych. Indeks NAHB spadł do 32 z 34 miesiąc wcześniej, podczas gdy konsensus zakładał poprawę do 36.
• Dziś Fed podejmie decyzję ws. stóp procentowych. Konsensus analityków zakłada brak zmiany stóp Fed (stopy w przedziale 4,25%-4,50%) i kontynuację przyjętej przez Fed postawy wyczekującej w związku z ryzykiem wzrostu inflacji z powodu ceł Trumpa. Dane opublikowane od czasu ostatniego posiedzenia wskazują na ochłodzenie popytu krajowego (spadek PKB o 0,2%kw/kw w ujęciu odsezonowanym i zanualizowanym SAAR w 1kw25) i popytu na pracę (coraz mniejsze wzrosty zatrudnienia wg payrolls w ostatnich miesiącach). Jednocześnie dane o inflacji konsumenckiej (PCE i CPI) oraz producenckiej za kwiecień i maj wskazują na osłabienie presji inflacyjnej. Odczyty nie ujawniły istotnych efektów ceł Trumpa, które zostały gwałtownie podniesione w kwietniu, a następnie obniżone w maju. Jednocześnie wyraźne jest osłabienie presji na wzrost cen usług. Także oczekiwania inflacyjne gospodarstw domowych zaczęły się normalizować, choć wciąż pozostają podwyższone.
• Spodziewamy się obniżki stóp Fed o 50pb w tym roku i  o kolejne 75pb do końca 2026. Uwaga inwestorów będzie skupiona na komunikacji Powella, aktualizacji prognoz makroekonomicznych oraz wykresie dot-plot z prognozami zmian stóp Fed w tym roku i kolejnych latach.
• Przy decyzji o pozostawieniu stóp na dotychczasowym poziomie, prezes Fed Jerome Powell będzie się najprawdopodobniej mierzył z krytyką ze strony Donalda Trumpa, który naciska na szybkie obniżki stóp.

Niemcy: Silna poprawa oczekiwań wg ZEW w czerwcu.

• Indeks zaufania niemieckich analityków i inwestorów instytucjonalnych (komponent oczekiwań) skokowo poprawił się do 47,5 w czerwcu z 25,2 w maju, powyżej oczekiwań 35,0. Poprawiły się także oceny obecnej sytuacji (-72 w czerwcu po -82 w maju), choć wciąż dominują oceny pesymistyczne.

UE: KE przekonuje do obniżenia limitu ceny na rosyjską ropę. Możliwy zakaz importu gazu z Rosji od 2026.

• Szefowa unijnej dyplomacji Kaja Kallas powiedziała, że obniżenie limitu ceny na rosyjską ropę (do US$45 z US$60 za baryłkę) stało się jeszcze ważniejsze z powodu wzrostu napięć na Bliskim Wschodzie i wzrost rynkowych cen surowca.
• Dodatkowo, KE przedstawiła projekt rozporządzenia, zakładającego zakaz importu do UE rosyjskiego gazu, w tym LNG, od 1 stycznia 2026. Przejściowo do 1 stycznia 2028, mają obowiązywać dwa wyjątki – wyłączenie umów długoterminowych oraz kraje otoczone lądem – Słowacja i Węgry, które sprzeciwiają się wprowadzeniu tego zakazu.

Ukraina: Zełenski o potrzebie wsparcia US$40mld rocznie na prowadzenie wojny z Rosją.

• Podczas szczytu G7 w Kananaskis, prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski powiedział, że niezbędne jest wsparcie budżetowe US$40mld rocznie do utrzymania się i stawiania oporu Rosji. Zełenski dodał, że powinna to być wspólna decyzja przywódców G7, w tym USA. Wezwał prezydenta D. Trumpa do zmuszenia Putina do zakończenia wojny. Według niego Rosja blokuje wszystkie wysiłki na rzecz zawieszenia broni i pokoju. Zełenski wspomniał o rosyjskiej współpracy wojskowej z Iranem i Koreą Północną.

Wiadomości krajowe

Hennig-Kloska: Kraje UE bez wspólnego stanowiska w sprawie celu klimatycznego 90% na 2040.

• We wtorek w Luksemburgu ministrowie klimatu krajów Unii Europejskiej debatowali nad kwestią wyznaczenia nowego celu klimatycznego na 2040 r. Ministra klimatu P. Hennig-Kloska, która prowadziła spotkanie, przyznała, iż państwa członkowskie nadal nie mają wspólnego stanowiska w tej sprawie.
• Przyczynkiem do rozmowy o celu na 2040 r. były przygotowania do szczytu klimatycznego COP30, który odbędzie się w listopadzie w Brazylii. Wcześniej, bo już 2 lipca Komisja Europejska zaproponuje cel redukcji emisji gazów cieplarnianych dla UE w 2040 roku względem 1990. Obecnie formalnie obowiązuje cel redukcji emisji o 55% do 2030, KE wcześniej przekonywała do zasadności wprowadzenia celu redukcji 90% w 2040 jako celu przejściowego na rzecz osiągnięcia neutralności klimatycznej w 2050.

Środki z KPO tymczasowo pomagają finansować rekordowe potrzeby pożyczkowe, natomiast dotychczasowy impuls inwestycyjny dla gospodarki był ograniczony.

• NIK oceniła, że w latach 2023-24 KE wypłaciła Polsce łącznie €20,8mld z KPO, w tym €5mld zaliczek, natomiast na realizację celów KPO wydatkowano tylko 10% tych środków (PLN10,9mld w 2024). Pozostałe blisko 90% wykorzystywanych było do zarządzania płynnością budżetu państwa.
• Naszym zdaniem, wykorzystanie środków z KPO w zarządzaniu płynnością budżetu, pozwoliło sprawnie finansować rekordowe potrzeby pożyczkowe budżetu w 2025 roku (PLN350mld netto). Głównym źródłem finansowania potrzeb pożyczkowych są oszczędności krajowe (w formie zakupów obligacji hurtowych przez sektor bankowy oraz obligacji detalicznych bezpośrednio przez klientów detalicznych) oraz oszczędności zagraniczne, które MinFin przyciąga emitując dług w walutach. Jednak zaangażowanie inwestorów zagranicznych na krajowym rynku długu nie wzrosło. Polska pokryła ponad 70% potrzeb pożyczkowych bez wzrostu ich udziału.
• Kluczowym czynnikiem które pozwala lepiej zarządzać płynnością budżetu centralnego (nie jest trwałym źródłem finansowania) są środki z KPO, które MinFin pozyskuje z UE i zanim zostaną wypłacone ostatecznym beneficjentom, stanowią element bufora płynnościowego. Użycie środków z KPO częściowo tłumaczy wysoki poziom wolnych środków w dyspozycji MF (PLN151mld na koniec 2024 i około PLN175mld na koniec maja br.). Dostęp do tego źródła finansowania pozwolił MF na ograniczenia emisji długu. Spodziewane przez nas przyśpieszenie wypłat środków z KPO do finalnych beneficjentów w 2poł25 i 2026 spowoduje efekt odwrotny – obniżenie poduszki płynnościowej i potencjalną potrzebę dodatkowych emisji POLGBs. Z drugiej strony, wypłaty z KPO będą jednak istotnym wsparciem dla inwestycji i konsumpcji w gospodarce.

Komentarz rynkowy

Rynek FX: Jakie prognozy zaprezentuje Fed na dzisiejszym posiedzeniu?

• Eskalacja napięcia na Bliskim Wschodzie doprowadziła do przekierowania kapitału do tzw. bardziej ryzykownych aktywów. Walutowo oznaczało to napływ w kierunku amerykańskiego dolara, czy szwajcarskiego franka. Kurs €/US$, który jeszcze we wtorek poruszał się powyżej poziomu 1,16 wczorajszą sesję zakończył na poziomie 1,1479. W rezultacie realizują się nasze wskazania formułowane na początku tego tygodnia, gdy pisaliśmy, że pogorszenie sentymentu inwestycyjnego na świecie skutkować będzie nieznacznym umocnieniem dolara. Tym bardziej, iż przed nami posiedzenie amerykańskiej Rezerwy Federalnej. O ile nie zakładamy zmian stóp procentowych, tak niezwykle istotne z rynkowego punktu widzenia będzie narracja prezesa Fed dotycząca kondycji gospodarki USA oraz zestaw najnowszych prognoz. Pytaniem otwartym pozostaje, czy Fed zdecyduje się zmodyfikować swoje oczekiwania dotyczące skali cięć stóp procentowych w tym roku w stosunku do prognoz z marca, które przypomnijmy zakładały obniżkę o 50bp. Potencjalne sygnały ze strony J.Powella dotyczące ostrożności w poczynaniach Fed z uwagi m.in. na globalne wojny handlowe będą w naszej ocenie sprzyjały kontynuacji umocnienia dolara, chociaż może ona być nietrwała.
• Przecena złotego postępuje, choć odbywa się ona w dość anemicznym tempie. Dotychczas kurs €/PLN przesunął się o około grosz licząc od ubiegłotygodniowego zamknięcia i wynosi 4,2770. Źródłem osłabienia złotego pozostaje wzrost awersji do ryzyka towarzyszący wymianie ognia Izraela z Iranem. Warto zauważyć, iż ruchy złotego mają charakter koszykowy tj. pokrywają się ze zmianami pozostałych walut tej części regionu. Na wartości w podobnej skali tracą bowiem czeska korona, czy węgierski forint. W efekcie dominację na wycenie złotego przejęły czynniki globalne. Dotychczas w czerwcu presję na polskiej walucie generowały przede wszystkim aspekty lokalne tj. wynik wyborów prezydenckich, wzrost obaw o konsolidację fiskalną, czy głosowanie wotum zaufania dla rządu. Scenariuszem bazowym pozostaje dalsza niewielka przecena złotego motywowana działaniami militarnymi na Bliskim Wschodzie, ale i chęć ograniczania pozycji w obliczu jutrzejszej nieobecności inwestorów krajowych, jak również z USA (Dzień Wyzwolenia).

Rynek FI: Przetarg sprzedaży krajowego długu w cieniu walk na Bliskim Wschodzie.

• Ciężar reakcji rynków długu na wydarzenia na Bliskim Wschodzie przypadł przede wszystkim notowaniom Treasuries. Wycena amerykańskiej krzywej jest dużo bardziej zmienna niż notowania obligacji niemieckich, gdzie 10-latka koncentruje się wokół poziomu 2,54% od kilku dni. Warto podkreślić, iż wzrost awersji do ryzyka sprzyjający angażowaniu się inwestorów w dług USA niwelowany jest przez, negatywną dla UST kontynuację prac nad obniżkami podatków w amerykańskim Kongresie. Wydarzeniem dnia na rynku Treasuries bez wątpienia będzie jednak wynik posiedzenia Rezerwy Federalnej. Poza decyzją dot. stóp procentowych, narracją J.Powella, prognozami makro interesująco zapowiada się aktualizacja wykresu dot-plot przedstawiającego oczekiwania bankierów centralnych dotyczące ścieżki stóp procentowych w 2025 roku i kolejnych latach. Dziś interesująco zapowiadają się ponadto dane Departamentu Skarbu USA, które pokażą, czy w kwietniu inwestorzy zagraniczni, w ślad za ogłoszeniem palety ceł handlowych, wyprzedawali amerykański dług.
• Dochodowość polskiej 10-latki utrzymuje się od początku tygodnia w okolicy poziomu 5,61%. Zmienność pozostaje jednak uśpiona, co nie powinno dziwić zważywszy na fakt, iż notowania niemieckiej krzywej pozostają wyjątkowo stabilne zwłaszcza jak na wzrost napięcia na Bliskim Wschodzie. Przed nami najważniejsze wydarzenie tygodnia na pierwotnym rynku długu. Dziś Ministerstwo Finansów zorganizuje przetarg sprzedaży obligacji, na którym zaoferuje sześć serii obligacji (OK0128, PS0130, PS0730, WZ0930, DS0432 i DS1035) łącznie za PLN6-10mld. Przypomnijmy, iż według pierwotnych planów dziś powinien odbyć się przetarg zamiany obligacji. Jednocześnie będzie to pierwszy z dwóch planowanych na czerwiec przetargów sprzedaży. Przetarg będzie swoistym testem dla nastrojów rynkowych w momencie gdy 1) topnieje perspektywa obniżek stóp procentowych w lipcu, 2) utrzymują się obawy dotyczące istotnej konsolidacji fiskalnej w średnim okresie w Polsce, 3) eskalacja wojny na linii Izrael – Iran nie sprzyja angażowaniu się w bardziej ryzykowne aktywa i generuje ryzyka m.in. dla ścieżki inflacji.