Serwis ekonomiczny ING

Słabe dane z przemysłu po paru miesiącach niemrawego odbicia.

• W listopadzie produkcja spadła 1,1%r/r wobec oczekiwanego wzrostu około 2,9 i +3,2 w październiku. Spadki produkcji rozsianie są między działy eksportowe oraz krajowe. Wśród eksporterów spadki notuje część działów, które w przeszłości były lokomotywami wzrostu polskiej gospodarki i eksportu. Są wśród nich producenci komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, gdzie ujmowane są firmy wytwarzające baterie do samochodów elektrycznych. Głęboki spadek zanotowała produkcja mebli, która silne rosła w czasie pandemii. Są to też działy przemysłu notujące spadki zatrudnienia (patrz komentarz poniżej).
• Osłabienie notujemy także w dziale „produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych”. Są to zakłady wytwarzające materiały budowlane. Spadek tego działu, po miesiącach odbicia, nie jest spójny z pierwszymi sygnałami poprawy budownictwa mieszkaniowego.
• Bardziej optymistyczny jest fakt, że łączna produkcja dóbr inwestycyjnych wykazuje ponadprzeciętne tempo wzrostu tj. 3,7%r/r w listopadzie.
• Wciąż jednak kontynuujemy nietypowy cykl PKB w Polsce, z niskim udziałem przemysłu i słabym rynkiem pracy. Zwykle wzrost gospodarki był napędzany przemysłem, którego tempo było istotnie wyższe od PKB. Dane za listopad pokazują, że słabość przemysłu utrzymuje się przez większość 2025 roku. Oczekujemy poprawy produkcji przemysłowej w 2026 roku, kiedy ruszą inwestycje publiczne (związane z KPO) oraz gospodarka niemiecka. Jednak silna konkurencja z Chin i spadek konkurencyjności wielu działów polskiego i europejskiego przemysłu sugeruje, że trudno liczyć na tak dynamiczny wzrost produkcji jak w poprzednich cyklach.
• Obecnie wzrost polskiej gospodarki ciągną m.in. nowoczesne i mało pracochłonne usługi. To nie jest gospodarka, która generuje presją inflacyjną. Wymaga wsparcia obniżkami stóp.

Rozczarowanie w budownictwie, ale zaskakujące odbicie w budowie budynków i załamanie w robotach infrastrukturalnych.

• Produkcja budowlano-montażowa wzrosła w listopadzie zaledwie o 0,1%r/r, poniżej 2,4% w naszej prognozie (przy konsensusie 2,5%) oraz po wzroście o 4,1% w październiku. Dane potwierdzają stabilizację w tym sektorze, choć struktura produkcji zaskoczyła pozytywnie - solidnym przyśpieszeniem w budowie budynków i robotach specjalistycznych, lecz negatywnie - załamaniem w obszarze związanym z infrastrukturą. To jednak dobry punkt wyjścia do ożywienia w przyszłym roku z uwagi na wysyp środków unijnych.
• Wzrost w budowie budynków o 8,0%r/r w listopadzie jest najmocniejszy od grudnia 2023, kiedy sektor skorzystał z „dopalacza” w postaci programu rządowego Kredyt 2%. W budownictwie mieszkaniowym wciąż wyzwaniem pozostaje nadpodaż gotowych mieszkań. Bardzo silnie przyśpieszyły w listopadzie roboty budowlane specjalistyczne do 18,9%r/r z 7,8% miesiąc wcześniej. Dużym negatywnym zaskoczeniem było jednak załamanie w budowie obiektów inżynierii lądowej i wodnej i spadek o 12,8%r/r, po wzroście o 3,2% miesiąc wcześniej. Tym bardziej, że baza odniesienia była dosyć niska (spadek o 3,3%r/r w listopadzie 2024).
• Produkcja związana z „mieszkaniówką” korzysta na rozluźnieniu polityki pieniężnej i wyraźnym spadku oprocentowania kredytów hipotecznych w bankach. Dodatkowo, dobra sytuacja dochodowa Polaków poprawia zdolność kredytową.
• Słaby wynik w budownictwie infrastrukturalnym oznacza, że wciąż czekamy pełny rozruch inwestycji finansowanych z funduszy unijnych, w szczególności z KPO z uwagi na termin rozliczeń dla części dotacyjnej w lecie 2026. Szacujemy, że do końca br. zostanie wykorzystane przez ostatecznych beneficjentów łącznie około PLN35mld z tego źródła, podczas gdy ponad PLN70mld z tej puli pozostanie do wykorzystania w 2026 i także w pierwszych miesiącach 2027. Choć duża kumulacja środków z tego źródła czeka nas w 2026, to należy pamiętać, że około 1/3 dotacji z KPO stanowią wydatki bieżące, a 2/3 to wydatki kapitałowe. Może to tłumaczyć brak silnego przełożenia zaawansowania wypłat z KPO na inwestycje.
• W przypadku dotacji z polityki spójności szacujemy, że te proporcje były wyższe na korzyść wydatków kapitałowych. Spodziewamy się, że absorpcja funduszy spójności również przyśpieszy w przyszłym roku, zakładamy wzrost absorpcji do około PLN55mld z około PLN43mld w br. Dotychczas Polska wykorzystała niespełna 10% środków spójności z budżetu 2021-27. Zdecydowane przyśpieszenie nastąpi w 2027, po zamknięciu rozliczeń KPO. Alokacja dla Polski w tym budżecie wieloletnim wynosi €76mld, ale pamiętajmy, że – ze względu na wydłużenie rozliczania poprzedniego budżetu do 3 lat z 2 lat – praktyczna absorpcja tych środków rozpoczęła się od 2024.

Nagrody w górnictwie i wzrost zarobków w logistyce podbiły płace w listopadzie.

• Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wzrosło w listopadzie o 7,1%r/r (ING: 6,1%; konsensus: 6,3%) po wzroście o 6,6%r/r w październiku. Poprawie rocznej dynamiki sprzyjały coroczne nagrody w górnictwie. W efekcie płace w tym sektorze wzrosły o 3,4%r/r po spadku o 1,6%r/r w październiku. Pomimo trudnej sytuacji finansowej górnictwa kamiennego górnicy otrzymali część nagród (Barbórka) już w listopadzie, podobnie jak rok temu. W dwucyfrowym tempie wzrosły płace w transporcie i magazynowaniu (11,1%r/r), po słabym wyniku w październiku (2,4%r/r). Wciąż w solidnym tempie rosły płace w przetwórstwie (7,3%r/r vs. 8,0%r/r w październiku), chociaż nadal czekamy na bardziej zdecydowane ożywienie cykliczne w tym sektorze. Spadkowi presji płacowej sprzyja hamowanie wzrostu płac w sektora usługowych, co powinno sprzyjać dalszej dezinflacji cen usług i  w konsekwencji spadek inflacji bazowej.
• Przeciętne zatrudnienie w przedsiębiorstwach obniżyło się w listopadzie o 0,8%r/r (oczekiwania ING i konsensus: -0,9%), po spadku o 0,8%r/r miesiąc wcześniej. W porównaniu do października liczba etatów wzrosła o 9tys., podczas gdy przed rokiem odnotowano wzrost o 5tys. Od początku roku spadki zatrudnienia obserwujemy w górnictwie, energetyce oraz transporcie i magazynowaniu. W przypadku przetwórstwa sektorami, które notują największe spadki liczby etatów jest branża samochodowa, produkcja urządzeń elektrycznych (w tym baterii do aut elektrycznych), produkcja odzieży i mebli. Branża samochodowa cierpi z powodu trudności tego sektora w Europie (przestoje produkcyjne w niektórych polskich zakładach). Redukcje etatów w części pracochłonnych działach przemysłu to efekt szybkiego wzrostu płac w ostatnich latach i rosnącej presji konkurencyjnej z Chin.
• Obraz rynku pracy jest mieszany. Z jednej strony utrzymuje się podwyższony wzrost płac, chociaż pozytywem jest ustępowanie presji płacowej w sektorach usługowych. Z drugiej, zatrudnienie pozostaje w trendzie spadkowym, a  w przypadku niektórych sektorów redukcje etatów mają najprawdopodobniej charakter strukturalny (spadek opłacalności produkcji przy wyższych płacach) niż cykliczny. Pomimo zaskoczenia w górę w listopadzie, w średniej perspektywie spodziewamy się dalszego hamowania tempa wzrostu wynagrodzeń, co będzie jednym z czynników sprzyjających niskiej inflacji w 2026.